کسب درآمد در عصر حاضر سختتر شده و حفظ ارزش پول به یکی از دغدغههای بزرگ مردم تبدیل شده است. سرمایه گذاری در بازارهای مالی میتواند راهکار هوشمندانهای برای این موضوع و حتی کسب سود باشد. شما میتوانید بخشی از درآمدتان را با توجه به روحیات و ریسکپذیری خود، وارد این بازارها کنید. برخی از این بازارها نوسانات بیشتری دارند و ورود به آنها ریسکپذیری بالاتری میطلبد. ولی برخی از آنها مثل صندوق درامد ثابت نوسان ندارند و مناسب افراد ریسکگریز هستند.
هرچه ریسک بیشتر، سود بالاتر! ولی اگر اهل ریسک و هیجان نیستید، این صندوقها با ارائه سود ثابت میتوانند گزینه مناسبی برای حفظ ارزش پول شما باشد.
سرمایه گذاری در صندوق درامد ثابت نیز مانند سایر روشها به مطالعه و آگاهی نیاز دارد. در ادامه این مقاله از ارزیکال ویژگیهای این صندوقها را بررسی میکنیم تا برای دارایی خود آگاهانهتر تصمیم بگیرید.
صندوق درامد ثابت چیست؟
اولین سوالی که پیش میآید این است که اصلا صندوق درامد ثابت چیست؟ صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت (Fixed Income) به عنوان کم ریسکترین روش سرمایهگذاری شناخته میشود؛ این صندوقها با حفظ سرمایه اولیه، سود ماهانه ارائه میدهد. سرمایهگذاری در این سیستمها بیشتر روی سپردههای بانکی، اوراق با درآمد ثابت، اوراق قرضه و غیره انجام میشود.
اگر به دنبال هیجان و ریسک در بازار رمزارزها یا دیگر بازارهای پرچالش نیستید این نوع سرمایهگذاری میتواند انتخاب درستی برای شما باشد.
نحوه عملکرد صندوق درامد ثابت
صندوقهای درامد ثابت، گزینه سادهتر از سرمایهگذاریهای بانکی هستند و برخلاف آنها، جریمه برداشت زود هنگام هم ندارند. در این صندوقها، شرکتها و نهادهای مالی سرمایه افراد را جمعآوری میکنند و بعد مدیر صندوق، آن را در داراییهای مختلف مثل اوراق قرضه، اوراق مشارکت، سهام، اوراق بدهی و غیره سرمایهگذاری میکند.
سود حاصل از این سرمایهگذاریها موجب تغییر ارزش واحدها میشود و سرمایهگذاران میتوانند از این سود بهرهمند شوند. نحوه محاسبه سود در این صندوقها، به این صورت است که اگر سود سالانه ۲۰ درصد باشد و سرمایهگذار بعد از شش ماه قصد فروش صندوق خود را داشته باشد، ۱۰ درصد، یعنی متناسب با روزهای حضور خود در صندوق، سود دریافت میکند. هنگام فروش واحدها، سرمایه اولیه به همراه سود، محاسبه و به سرمایهگذار پرداخت میشود.
انواع صندوق درآمد ثابت
صندوقهای درآمد ثابت انواع مختلفی دارند و از نظر نوع معامله، ترکیب دارایی، تقسیم سود و غیره در تقسیم بندیهای متفاوتی قرار میگیرند. در ادامه انواع صندوقهای درآمد ثابت بر اساس نوع معامله را بررسی میکنیم.
دو نوع اصلی این صندوقها عبارتند از:
- قابل معامله (ETF)
- صندوقهای صدور و ابطال
صندوقهای قابل معامله ETF
یکی از انواع اصلی صندوقهای درآمد ثابت، صندوقهای ETF هستند. معامله صندوق ETF در بورس عملکرد مشابه خرید و فروش سهام در بورس دارد. این صندوقها عمدتا از امنیت بالایی برخوردارند و ریسک پایینی دارند. نقد شوندگی و امکان معامله این صندوقها در طول هفته (به جز آخر هفتهها) نیز از دیگر مزایای صندوقهای قابل معامله ETF به حساب میآیند.
صندوقهای صدور و ابطال
صندوقهای صدور و ابطال در مقایسه با ETFها عملکرد متفاوتتری دارند. در این صندوقها، برخلاف مورد قبلی، واحدها در بورس معامله نمیشوند و سرمایهگذاران باید یا به صورت حضوری یا از طریق سایت مربوطه این واحدها را بخرند.
همانطور که از اسمشان هم پیداست، صندوقهای صدور و ابطال این امکان را به سرمایهگذاران میدهند که هر زمان که خواستند واحدهای سرمایهگذاری خود را صادر یا باطل کنند. از دیگر مزایای این صندوقها میتوان به نقدشوندگی و انعطافپذیری بالا آنها اشاره کرد.
مزایای سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت
صندوقهای درآمد ثابت مزایا متعددی دارند که سرمایه گذاران محتاط را به خود جذب میکنند. در ادامه به برخی از این مزایا صندوق درامد ثابت میپردازیم:
- سرمایه گذاری با بودجه محدود
- نقد شوندگی بالا
- مدیریت حرفهای داراییها
- کاهش ریسک
- بازدهی تضمینی یا نسبی
سرمایهگذاری با بودجه محدود
سرمایه گذاری روی صندوقهای درامد ثابت به بودجههای کلان احتیاج ندارد؛ کم بودن سرمایه اولیه را محدودیتی برای این فعالیت اقتصادی ندانید. این صندوقها طوری طراحی شدهاند که برای همه سبک سرمایهگذار مناسبند.
هر میزان سرمایهای که به صندوقهای درآمد ثابت اختصاص دهید، چه کم چه زیاد، میتواند منبع درآمد مکمل شما محسوب شود. زیرا همانطور که از نامش پیداست، سود حاصل از این صندوقها، شبیه به درآمد ثابت ماهانه یا سالانه است.
نقد شوندگی بالا
عرضه صندوقهای درآمد ثابت اصولا در قالب ETF و صندوقهای قابل صدور و ابطال است که نقدینگی بالایی دارند. منظور از نقدشوندگی بالا صندوقها، سرعت فروش آنها با قیمت مدنظر است. حتی برخی از صندوقها تضمینی هستند و هرگاه تصمیم به فروش آنها بگیرید خریدارانی وجود دارند که آن را بخرند.
مدیریت حرفهای داراییها
برای سرمایه گذاری در صندوق درامد ثابت لازم نیست تحلیل تکنیکال یا فاندامنتال بدانید و به تخصص و دانش خاصی برای تخصیص سرمایه نیاز ندارید؛ زیرا توسط متخصصان حرفهای و کاربلد مدیریت میشود.
مدیریت حرفهای از اصلیترین دلایل محبوبیت این صندوقهاست و مسیر سرمایهگذاری را کم ریسک و هموار میکند. زمانیکه صندوق توسط کارشناس حرفهای مدیریت میشود، افراد حس اطمینان خاطر بیشتری به آن دارند.
کاهش ریسک
از آنجایی که مدیریت صندوق درامد ثابت بر عهده کارشناسان حرفهای است، سرمایهگذاری روی آنها ریسک بالایی ندارد. این افراد داراییهایی با حداقل ریسک را انتخاب میکنند و با بررسی تمام جوانب، صندوقها را به بهترین شکل مدیریت میکنند.
بازدهی تضمینی یا نسبی
صندوقهای درآمد ثابت عمدتا دارای بازدهی مشخص و منظم هستند. به طوری که شما نسبت به روزهای حضورتان در یک صندوق سود دریافت میکنید. پس با این روش خیالتان از بابت داشتن یک درآمد ثابت، علاوهبر درآمد خودتان، راحت میشود.
بنابراین این روش برای افرادی که به دنبال یک روش امن برای داشتن درآمد ثابت هستند گزینه بسیار مناسبی است.
معایب سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت
سرمایه گذاری روی صندوق درامد ثابت، اگر چه به عنوان یک فعالیت اقتصادی امن و کم ریسک مورد توجه است، اما این روش نیز در تمام جوانب ایدهآل نیست و در کنار مزایا، معایبی هم دارد.
- بازدهی کمتر نسبت به سرمایهگذاری پر ریسک
- تاثیر نوسانات نرخ بهره بر بازدهی
- کارمزد و هزینه مدیریت صندوق
با ما همراه باشید، در ادامه این چالشها را بررسی میکنیم.
بازدهی کمتر نسبت به سرمایه گذاری پر ریسک
صندوقهای درآمد ثابت اساسا روی داراییها و بازارهای کم ریسک متمرکزند. با توجه به رابطهای که بین میزان ریسک معامله و سوددهی وجود دارد، اصولا برای سود بیشتر باید ریسک بیشتری قبول کنید.
تاثیر نوسانات نرخ بهره در بازدهی
بازدهی صندوقهای درآمد ثابت تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله نرخ بهره است. صندوقهای درآمد ثابت عمدتا در اوراق بدهی، اوراق مشارکتی و سپردههای بانکی سرمایهگذاری میشوند، در نتیجه نوسانات نرخ بهره مستقیما روی بازدهی صندوقها تاثیر میگذارد. پس این نوسانات بازدهی شما را نیز بالا پایین میکند. افزایش نرخ بهره باعث کاهش قیمت اوراق بدهی میشود در حالی که سود سپردههای بانکی را افزایش میدهد.
کارمزد و هزینه مدیریت صندوق درامد ثابت
سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت رایگان نیست و دارای هزینههایی است که باید به آن آگاه باشید. هنگام خرید واحدهای صندوق، کارمزدی برای صدور و هنگام فروش آنها نیز کارمزدی برای ابطال، از شما دریافت میشود که معمولا حدود ۰.۱ تا ۱ درصد ارزش معامله است.
همچنین برای مدیریت صندوق و بهرهمندی از تخصص و تجربه مدیران حرفهای، سالانه هزینهای از صندوق کسر میشود. این هزینه معمولا حدود ۰.۲ تا ۲ درصد از متوسط ارزش خالص داراییهای صندوق است.
علاوه بر این، هزینههای دیگری نیز مانند حقالزحمه حسابرس، هزینههای نظارت و هزینههای اداری و اجرایی و وجود دارد که جر هزینههای صندوق محسوب میشود.
مقایسه صندوق درامد ثابت با سایر روشهای سرمایه گذاری
میان صندوقهای درآمد ثابت و سایر روشهای سرمایهگذاری تعدادی شباهت و تفاوت مربوط به سوددهی و عملکرد وجود دارند. برای اینکه بهترین تصمیمها را در مورد داراییهایتان بگیرید و همچنین سود بیشتری کسب کنید، لازم است روشهای مختلف را با هم مقایسه کنید و ویژگیهای هر کدام را بررسی کنید.
صندوق درآمد ثابت در مقایسه با سپردههای بانکی
یکی از تفاوتهای اصلی در صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت با سپردههای بانکی، نحوه محاسبه سود است. در این صندوقها، سود شما با توجه به مدت زمان حضور شما محاسبه میشود، یعنی به صورت روز شمار است.
همچنین اگر قبل از سررسید معین (معمولا یک ماهه یا سه ماهه) نیاز به برداشت پول خود داشته باشید، سود سرمایه گذاری خود را به میزان روزهای حضورتان در صندوق دریافت میکنید و اصلا مشمول جریمه نمیشوید. در حالی که در سپردههای بانکی بلندمدت، معمولا نرخ سود سالانه تعیین میشود و در صورت برداشت پول زودتر از موعد، سود کاهش مییابد و گاها منجر به پرداخت جریمه میشود.
هر دو روش، سود را به صورت نقدی و در بازه زمانی مشخص که معمولا ماهانه است، پرداخت میکنند. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که سود صندوقهای درآمد ثابت معمولا بالاتر از سپردههای بانکی است، اگرچه سپردههای بانکی سود ثابت و از پیش تعیین شدهای دارند و بدون ریسک هستند.
اگر ریسکپذیر نیستید و به دنبال سود بیشترید، صندوقهای درآمد ثابت میتوانند گزینه جدابتری برای شما باشند.
صندوق درآمد ثابت در مقایسه با اوراق بدهی
هر دو مورد گزینه خوبی برای سرمایهگذاران محافظهکار هستند. سوددهی صندوقها به دلیل ترکیب داراییها کمتر از سوددهی اوراق بدهی است ولی با توجه به امکان فروش واحدها در صندوقهای درآمد ثابت، در هر لحظه، نقدشوندگی بالاتری دارند.
صندوق درآمد ثابت در مقایسه با سهام
سرمایه گذاری در سهام ریسکپذیری بالایی میطلبد چرا که تحت تاثیر نوسانات بازار قرار میگیرد و در کوتاهمدت پرچالش است. اما اگر با دیدگاه بلندمدت به آن نگاه کنیم سوددهی بیشتری در مقایسه با صندوقهای درآمد ثابت دارند.
چنانچه شرکتی که از آن سهام خریداری کردید رشد کند، سرمایه شما نیز بیشتر میشود؛ در حالی که صندوقها سود دورهای مشخص دارند و تقریبا ثابت است.
جدول مقایسه صندوق درامد ثابت با سایر روشها
| ویژگی | صندوق درآمد ثابت | سپرده بانکی | اوراق بدهی | سهام |
| نحوه محاسبه سود | روزشمار؛ سود بر اساس مدت زمان حضور در صندوق محاسبه میشود. | معمولاً سالانه؛ نرخ سود از پیش تعیین شده است. | اغلب سررسید مشخص؛ سود در زمان سررسید یا دورههای معین پرداخت میشود. | متغیر؛ سود (یا زیان) بستگی به عملکرد شرکت و نوسانات بازار دارد. |
| برداشت زودتر از موعد | بدون جریمه؛ سود به میزان روزهای حضور در صندوق پرداخت میشود. | معمولاً با جریمه یا کاهش سود همراه است. | امکان فروش در بازار ثانویه وجود دارد، اما ممکن است با قیمت کمتر از ارزش اسمی باشد (ریسک نقدشوندگی). | امکان فروش در بازار بورس وجود دارد، اما قیمت فروش ممکن است کمتر یا بیشتر از قیمت خرید باشد (ریسک نوسان قیمت). |
| سود پرداختی | معمولاً بالاتر از سپرده بانکی؛ پرداخت سود به صورت نقدی و دورهای (اغلب ماهانه). | ثابت و از پیش تعیین شده؛ پرداخت سود به صورت نقدی و دورهای (اغلب ماهانه). | معمولاً بالاتر از سپرده بانکی و کمتر از صندوق (به دلیل ترکیب دارایی صندوق)؛ پرداخت سود به صورت دورهای یا در سررسید. | متغیر؛ میتواند بسیار بالاتر یا پایینتر از سایر روشها باشد. سود به صورت افزایش/کاهش ارزش سهام یا تقسیم سود نقدی (DPS) حاصل میشود. |
| نقدشوندگی | بالا؛ امکان فروش واحدها در هر زمان وجود دارد. | متوسط؛ معمولاً محدودیتهایی برای برداشت وجه وجود دارد. | متوسط تا کم؛ بستگی به شرایط بازار و نوع اوراق دارد. | بالا؛ امکان خرید و فروش سریع در بازار بورس وجود دارد (اما با ریسک نوسان قیمت). |
هر روش مزایا و معایب خاص خود را دارد و انتخاب بهترین روش به میزان ریسکپذیری، افق زمانی سرمایهگذاری و اهداف مالی شما بستگی دارد.
چگونه بهترین صندوق درامد ثابت را انتخاب کنیم؟
ارزیابی و انتخاب بهترین صندوقهای درآمد ثابت، معیارهای متعددی دارد. چند مورد از مهمترین معیارها عبارتند از:
- بررسی بازدهی گذشته صندوق
- میزان نقدشوندگی
- هزینهها و کارمزدها
- اعتبار شرکت مدیریت سرمایه گذاری
بررسی بازدهی گذشته صندوق
همانطور که در روابط انسانی سابقه افراد برایمان اهمیت دارد، برای انتخاب صندوق نیز باید پیشینه آنها را بررسی کنیم. حالا که پای پول و مسائل مالی در میان است، پیدا کردن صندوقهایی که سوددهی بالایی داشته باشند مهم است.
میزان بازدهی صندوقها و میزان استقبالی که از طرف جامعه سرمایهگذاران دریافت میکنند همان پیشینه آنهاست. اگر صندوقی سودده نیست و با سرمایهگذاری در آن سود ماهانه یا سالانه بسیار کمی حاصل میشود، بهتر است مقدار سرمایه مدنظر خود را در حوزه دیگری به روشی متفاوت سرمایه گذاری کنید.
پیشنهاد: برای بررسی بازدهی صتدوقهای درآمد ثابت، ترجیحا بازه ۳ تا ۵ سال گذشته را بررسی کنید.
میزان نقدشوندگی
اصولا هر چه حجم معاملاتی صندوقی بیشتر باشد، نقدشوندگی بیشتری هم دارد. سعی کنید آن صندوقهای محبوبی که همیشه تقاضا برایشان بالاست را انتخاب کنید. به این ترتیب هرگاه تصمیم به فروش بگیرید خریداری هست که خواهان آن باشد.
از طرفی حواستان به آن دست صندوقهایی که سیاستهای خاصی برای خرید و فروش تعیین میکنند، باشد. گاهی برخی صندوقها طبق دستورالعمل اولیهای که در اختیارتان قرار میدهند اعلام میکنند که دارایی شما برای دورهای در این صندوقها قفل خواهد شد.
پس اگر ممکن است به دارایی خود احتیاج پیدا کنید حتما به این موارد توجه داشته باشید. علاوه بر این گاهی برای فروش زودهنگام صندوق و خارج کردن سرمایه از آنها جریمههایی تنظیم شده است که بیتوجهی به آنها به ضررتان تمام میشود.
هزینهها و کارمزدها
مدیریت و ارائه خدمات در صندوق درامد ثابت برای شما هزینهبر هستند. ولی همه ما دوست داریم با حداقل هزینه، بیشترین سودها را ببریم. پس برای سرمایهگذاری، کارمزدها و هزینههای صندوقها را با هم مقایسه کنید و به دنبال موردی باشید که کمترین پول را برای ارائه خدمات از شما میگیرد.
اعتبار شرکت مدیریت سرمایه گذاری
تعداد کاربران، سابقه سوددهی و نوع مدیریت از جمله معیارهایی هستند که اعتبار یک شرکت سرمایه گذاری را مشخص میکنند. وقتی حرف از پول و سرمایه گذاری میشود باید خیلی دقت کنید که آن را دست چه کسانی یا چه شرکتهایی میدهید. انتخاب شرکتی مطمئن و معتبر باعث رشد بیشتر پول شما میشود و در نتیجه بهرهمندی از سود بالاتر میشوید.
نکات مهم برای سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت
آگاهی بیشتر درباره صندوقهای درآمد ثابت به شما کمک میکند که بهترین تصمیمها را برای سرمایه خود بگیرید. در ادامه به چند نکته مهم برای سرمایه گذاری در این صندوقها میپردازیم.
حداقل سرمایه مورد نیاز برای صندوق درامد ثابت
یکی از دغدغههای اصلی افرادی که قصد سرمایه گذاری دارند، نداشتن سرمایه اولیه یا سرمایه کم است. ولی جای نگرانی نیست! جالب است بدانید شما میتوانید حتی با صدهزار تومان، واحدهای صندوقهای صدور و ابطال را بخرید و کار را شروع کنید.
با افزایش سرمایه خود در گذر زمان، میتوانید در آینده مجددا پول بیشتری را در صندوق وارد کنید و همزمان از سود موثر نیز لذت ببرید و به سرمایه گذاری در بزرگترین صندوق درآمد ثابت نیز فکر کنید.
ترکیب پرتفوی مناسب صندوق درامد ثابت
همیشه لازم است که احتیاط کنید و پول خود را یک جا سرمایهگذاری نکنید. اگرچه صندوقهای درآمد ثابت روشی امن به حساب میآید ولی داشتن پرتفوی مناسب بازدهی شما را افزایش میدهد.
همانقدر که مدیریت سرمایه در ارز دیجیتال اهمیت دارد، حین سرمایه گذاری روی صندوقها نیز باید مدیریت ریسک و سرمایه داشت، هرچند مدیریت این صندوقها به دست شما نیست اما حداقل بابت مقدار سرمایهای که .وارد میکنید دقت داشته باشید. شما با سرمایه گذاری در این صندوقها متناسب با میزان ریسکپذیری که دارید میتوانید پول خود را به بهترین نحو حفظ کنید.
اگر فرد محافظهکاری هستید،ظ ریسک نکنید و سرمایه خود را وارد بازارهایی که نوسانات کمی دارند کنید. ولی اگر دنبال سود بیشتر هستید باید تحمل نوسانات را هم داشته باشید.
صندوق درامد ثابت؛ تضمینی و کمریسک
همانطور که وقتی میخواهیم پولمان را به کسی قرض بدهیم، اول از خودش و توان بازپرداختش مطمئن میشویم، در سرمایهگذاری هم باید ببینیم سرمایهمان کجا میرود و چه آیندهای در انتظارش است.
صندوقهای درآمد ثابت یکی از آن گزینههایی هستند که خیال آدم را تا حد زیادی راحت میکنند. چرا؟ چون نوسانات عجیبوغریب ندارند، سودشان هر ماه واریز میشود و برای ورود به آنها به سرمایه اولیه زیادی نیاز ندارید.
اما بگذارید واقعبین باشیم! با اینکه سوددهی این صندوقها ثابت و مطمئن است، اما زیاد نیست. اگر دنبال سودهای نجومی هستید و میخواهید سرمایه خود را چند برابر کنید، این صندوقها آنقدرها هم انتخاب جذابی نیستند.
در یک کلام، صندوقهای درآمد ثابت بیشتر مناسب کسانی است که به دنبال یک روش کمدردسر برای حفظ ارزش پولشان هستند، نه کسانی که دنبال چندین برابر کردن داراییهایشان هستند.
یک نکته مهم دیگر نقدشوندگی است. وقتی پولتان را در صندوقی میگذارید، باید مطمئن شوید که هر وقت خواستید، میتوانید آن را بردارید حتما قوانین صندوقها را بررسی کنید تا بعدا غافلگیر نشوید.
در نهایت، اگر سرمایهگذاری برایتان یک راه امن و بدون استرس برای کسب سود است، صندوقهای درآمد ثابت میتوانند انتخابی معقول باشند. اما اگر میخواهید سرمایهتان را بیشتر رشد دهید و ریسکش را هم میپذیرید، حتما سایر گزینههای سرمایه گذاری را هم بررسی کنید و با ما از تجربه خود بگویید.
سوالات متداول
آیا سرمایه گذاری در صندوق درامد ثابت تضمین شده است؟
سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت به طور کلی گزینه کمریسکتری هستند. تضمین سود آن به نوع عملکرد صندوق دارد ولی معمولا حداقل سود تضمین شده معادل سود سپردههای بانکی است. قبل از شروع کار شرایط و نکات مرتبط به سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت را بررسی کنید.
چگونه میتوان از بازدهی صندوق درامد ثابت مطمئن شد؟
صندوقهای درآمد ثابت پول شما را در بازارهای کمرسیک مختلفی سرمایهگذاری میکنند. سود آنها همیشه عدد ثابتی نیست. اما اگر بخواهیم به این سوال جواب بدیم، باید بگیم به طور کلی روش سوددهای به شمار میرود و باعث رشد داراییهایتان میشود.
تفاوت صندوقهای ETF و صدور و ابطال چیست؟
ETFها مثل سهام در بورس معامله میشوند و هر لحظه میتوانید آنها را بخرید یا بفروشید، اما صندوقهای صدور و ابطال اینطور نیستند و برای ورود و خروج از آنها باید درخواست ثبت کنید که پردازشش زمانبر است.
آیا سرمایه گذاری در صندوق درامد ثابت مشمول مالیات است؟
خیر، سودی که از این صندوقها دریافت میکنید از مالیات معاف است و سود بدون کسر مالیات به حسابتان واریز میشود.
