آموزشاتریوممطالب

اتریوم کلاسیک چیست و چه فرقی با اتریوم دارد؟ بررسی Ethereum Classic

داستان اتریوم و اتریوم کلاسیک چیست؟ دو برادر که در یک خانه قدیمی زندگی می‌کردند، سر موضوع مهمی با هم اختلاف پیدا می‌کنند. بعد از کلی کِشمَکش و اختلاف نظر، تصمیم می‌گیرند که راهشان از همدیگر جدا شود. اتریوم کلاسیک، همان برادر بزرگ‌تر است که می‌گوید: «من به قوانین قدیمی خاندان پایبندم و هیچ چیز نباید تغییر کند!». اما اتریوم، برادر جوان و ایده‌پردازی است که عقیده دارد: «جهان در حال تغییر است، چرا ما درجا بزنیم؟».

ماجرای ظهور اتریوم کلاسیک، از یک هک بزرگ در سال ۲۰۱۶ شروع شد؛ همان ماجرای DAO که سروصدای زیادی به پا کرد. اتریوم تصمیم گرفت با یک فورک مشکل را حل کند و سرمایه ازدست‌رفته کاربران را برگرداند. اما اتریوم کلاسیک محکم ایستاد و گفت: «بلاکچین نباید دستکاری شود، حتی اگر پای یک هک بزرگ در میان باشد!». این اختلاف باعث شد که هر کدام به مسیر خودشان ادامه بدهند. سؤال «اتریوم کلاسیک چیست؟» سوژه این مطلب از ارزیکال است که مفصلاً به آن می‌پردازیم!

نگاهی عمیق به اتریوم کلاسیک

آشنایی با مفهوم اتریوم کلاسیک

اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic) یک پلتفرم بلاکچین غیرمتمرکز و متن‌باز است. قابلیت اجرای قرارداد هوشمند (Smart Contracts) بدون دخالت واسطه‌ها، مهم‌ترین ویژگی اتریوم کلاسیک محسوب می‌شود. این شبکه با توجه به الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work) فعالیت می‌کند و یکی از اهدافش، تغییرناپذیری (Immutability) داده‌هاست.

همچنین، رمزارز بومی این شبکه با نماد «ETC» شناخته می‌شود و برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند کاربرد دارد. اتریوم کلاسیک، از ساختار فنی مشابه شبکه اتریوم برخوردار شده است، اما با یک تفاوت مهم. در زمان جدایی اتریوم و اتریوم کلاسیک، بسیاری از توسعه‌دهندگان روی اصل «کد قانون است» پافشاری می‌کردند.

همین موضوع باعث شده که اتریوم کلاسیک با هدف حفظ اصالت کُد و پایبندی به اصلِ «Code is Law» توسعه پیدا کند. این قانون، بخشی از اصول اولیه بلاکچین این پروژه بود و کمک کرد تا اتریوم کلاسیک به این شکل باقی بماند. طبق این قانون، هیچ شخصی حتی کامیونیتی و توسعه‌دهندگان، حق تغییر دادن تاریخچه بلاکچین را ندارد. همین شد که بعضی‌ها به نسخه اصلی وفادار ماندند و اتریوم کلاسیک، شبکه بلاکچین اصلی شد.

نگاهی به تاریخچه اتریوم کلاسیک

اتریوم کلاسیک پس از یک اختلاف نظر جنجالی در جامعه اتریوم به وجود آمد. این اختلاف مربوط به حمله به هک DAO اتریوم در سال ۲۰۱۶ برمی‌گردد که باعث دوشاخه شدن زنجیره Ethereum شد. در نتیجه هک DAO در آن سال، حدود 50 میلیون دلار از سرمایه‌های جمع‌آوری‌شده در اتریوم به سرقت رفت.

با توجه به سرقت دارایی‌ها و سرمایه کاربران، همه در تلاش بودند که با یک فورک پول‌های به‌بادرفته را دوباره برگردانند. اما همانطور که گفتیم، خیلی از توسعه‌دهندگان اصرار داشتند که بلاکچین اصلی تغییر نکند و همینطور هم شد. در حال حاضر، اتریوم کلاسیک نسخه اصلی بلاکچین اتریوم است که تصمیم گرفته بدون بازنویسی تاریخچه، مسیر خودش را ادامه دهد.

در موارد زیر، گاه‌شمار به وجود آمدن اتریوم کلاسیک را طبق سال و تاریخ مشاهده می‌کنید:

  • سال ۲۰۱۵: راه‌اندازی رسمی پلتفرم اتریوم
  • ژوئن سال ۲۰۱۶: حمله گسترده به DAO و سرقت میلیون‌ها دلار
  • جولای سال ۲۰۱۶: پیشنهاد هارد فورک برای بازگرداندن دارایی‌ها
  • جولای سال ۲۰۱۶: انشعاب زنجیره و تشکیل اتریوم کلاسیک
  • سال ۲۰۱۷ تا به امروز: توسعه مستقل و به‌روزرسانی‌های مستمر در شبکه ETC

نحوه کار اتریوم کلاسیک چیست؟

اتریوم کلاسیک، بستری را برای توسعه‌دهندگان فراهم کرده تا برنامه غیرمتمرکز (DApps) بسازند و آن‌ها را بدون دردسر اجرا کنند. این سیستم با کمک الگوریتم اجماع اثبات کار فعالیت می‌کند و تمرکزش روی حفظ امنیت، شفافیت و تغییرناپذیری تراکنش‌ها است.

حالا نوبت آن است که ببینیم نحوه کار اتریوم کلاسیک چیست.

استفاده از قراردادهای هوشمند

استفاده از قرارداد هوشمند در اتریوم کلاسیک

اتریوم کلاسیک، بستر مناسبی را برای اجرای قراردادهای هوشمند فراهم کرده است. این قراردادها به‌صورت کدهای برنامه‌نویسی روی بلاکچین قرار می‌گیرند و با رعایت کردن شرایط مشخص، به طور خودکار اجرا می‌شوند. اجرای این قراردادها بدون نیاز به واسطه انجام می‌شود. همین ویژگی باعث حذف اعتماد به اشخاص ثالث و افزایش امنیت فرآیندها شده است.

استخراج و تأیید تراکنش‌ها

شبکه اتریوم کلاسیک از مکانیزم اجماع اثبات کار (Proof of Work) برای تأیید تراکنش‌ها استفاده می‌کند. به این ترتیب که ماینرها، معادلات رمزنگاری‌شده را حل می‌کنند تا بلاک‌های جدیدی به زنجیره اضافه شوند. این فرآیند باعث حفظ امنیت و پایداری شبکه می‌شود و ماینرها در ازای این فعالیت، پاداش (ETC) دریافت می‌کنند. 

دفتر کل غیرمتمرکز

اتریوم کلاسیک، یک دفتر کل توزیع شده و غیرمتمرکز دارد که تمامی تراکنش‌ها در آن ثبت می‌شوند. نکته جالب اینکه این دفتر برای تمامی کاربران شبکه قابل مشاهده و بررسی است. از طرفی، هیچ نهادی امکان تغییر یا حذف داده‌های آن را ندارد. بنابراین، شفافیت، اعتماد و عدم تقلب از جمله مزایای این دفتر کل محسوب می‌شوند. به طور کلی، این ساختار هسته اصلی عملکرد بلاکچین ETC را تشکیل می‌دهد.

پشتیبانی از زبان برنامه‌نویسی Solidity

زبان Solidity، زبان برنامه‌نویسی اصلی برای توسعه قراردادهای هوشمند در اتریوم کلاسیک است. این زبان ساختاری شبیه جاوا اسکریپت دارد و یادگیری‌اش برای توسعه‌دهندگان اصلاً سخت نیست. با استفاده از Solidity می‌توان قراردادهای پیچیده و دقیقی را در اتریوم کلاسیک طراحی کرد. 

تعامل با کیف پول‌ها و صرافی‌ها

اتریوم کلاسیک با اکثر بهترین کیف پول‌های ارز دیجیتال و صرافی‌های معتبر جهان سازگار است. در نتیجه، همه کاربران می‌توانند ETC را ذخیره، ارسال یا دریافت کنند.

امکان خرید و فروش این رمزارز در بازارهای مختلف مالی وجود دارد. این قابلیت باعث افزایش دسترسی‌پذیری ETC برای کاربران در سرتاسر جهان شده است. بعد از خرید اتریوم می‌توانید آن را در یکی از بهترین کیف پول‌های اتریوم نگهداری کنید.

مهم‌ترین ویژگی‌های اتریوم کلاسیک چیست؟

ویژگی‌های اتریوم کلاسیک چیست

اتریوم کلاسیک به‌عنوان یک نسخه اصیل از اتریوم، ویژگی‌های خاصی دارد و نسبت به از شبکه‌های بلاکچینی، خاص‌تر است. تمرکز اصلی این شبکه روی امنیت، تغییرناپذیری و اجرای غیرمتمرکز قراردادهای هوشمند قرار دارد. همچنین، برخلاف اتریوم که تعداد کوین‌های نامحدود دارد، تعداد کوین‌های اتریوم کلاسیک (ETC) فقط 210.7 میلیون واحد است.

در پاسخ به سوال بارزترین خصوصیات اتریوم کلاسیک چیست، به چند ویژگی مهم آن اشاره می‌کنیم که عبارتند از: 

  • تغییرناپذیری داده‌ها: داده‌های ثبت‌شده در شبکه قابل حذف یا قابل تغییر نیستند. این موضوع باعث افزایش شفافیت و اعتماد می‌شود.
  • پایبندی به اصول غیرمتمرکز: هیچ نهاد مرکزی بر شبکه کنترل ندارد. تصمیم‌گیری‌ها از طریق اجماع جامعه انجام می‌شود.
  • پشتیبانی از قراردادهای هوشمند: امکان اجرای قراردادهای هوشمند به‌صورت دقیق و خودکار وجود دارد. این موضوع باعث تسهیل شدن اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز می‌شود.
  • امنیت مبتنی بر اثبات کار: الگوریتم اجماع PoW، امنیت بالایی را در شبکه اتریوم کلاسیک به وجود آورده است. البته این امنیت توسط ماینرها تأمین می‌شود.

تفاوت اتریوم و اتریوم کلاسیک چیست؟

اتریوم و اتریوم کلاسیک، دو نسخه متفاوت از یک شبکه مشترک اولیه هستند که مسیرهای توسعه مجزایی را دنبال می‌کنند. تفاوت این دو پروژه در سطح فناوری، امنیت، حمایت جامعه، مکانیسم اجماع و چشم‌انداز آینده اتریوم قابل مشاهده است. اتریوم به سمت اثبات سهام حرکت کرده، اما اتریوم کلاسیک همچنان به مدل اثبات کار پایبند مانده.

برای درک بهتر تفاوت اتریوم و اتریوم کلاسیک، به جدول زیر نگاه کنید:

فاکتورهای مقایسه اتریوم اتریوم کلاسیک
سال راه‌اندازی 2015 2016
الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) اثبات کار (PoW)
پشتیبانی جامعه بسیار گسترده محدود و تخصصی
توسعه نرم‌افزاری فعال، با تیم‌های بزرگ کندتر، با منابع محدود
امنیت شبکه بالاتر، با به‌روزرسانی‌های منظم وابسته به PoW، آسیب‌پذیرتر در برابر حملات 51 درصد
تطبیق با مقیاس‌پذیری بالا با شاردینگ و Layer 2 پایین‌تر
محبوبیت نزد سرمایه‌گذاران بسیار بالا متوسط
کاربردهای اصلی دیفای، NFT، قرارداد هوشمند قرارداد هوشمند، کاربردهای پایه بلاکچین
ارزش بازار بالا و جزو برترین‌ها کمتر و نوسانی‌تر
قابلیت استخراج ندارد

دارد

آیا استخراج اتریوم کلاسیک امکان‌پذیر است؟

قابلیت استخراج و ماین کردن ETC

بله، اتریوم کلاسیک همچنان از مکانیزم اثبات کار برای تأیید تراکنش‌ها و استخراج بلاک‌ها استفاده می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که ماینرها با کمک کارت‌های گرافیکی (GPU) یا دستگاه‌های پیشرفته، در استخراج ارز دیجیتال مشارکت کنند. برخلاف اتریوم که الگوریتمش را به اثبات سهام (PoS) تغییر داده، ETC همچنان به مدل سنتی و غیرمتمرکز PoW متعهد است.

به‌دلیل خروج ماینرها از شبکه اتریوم، بخشی از توان پردازشی به سمت شبکه اتریوم کلاسیک منتقل شده. نکته خیلی مهم اینکه این موضوع باعث افزایش هش‌ریت ETC و رشد امنیت شبکه شد. منظور از هش‌ریت (Hash Rate) یا نرخ هَش، معیاری برای تعیین سختی استخراج و امنیت شبکه‌های بلاکچین است. بنابراین، وقتی می‌گوییم هش‌ریت اتریوم کلاسیک بالاست، یعنی محیط خوب و مطمئنی برای استخراج ارز دیجیتال محسوب می‌شود.

البته رقابت در استخراج همچنان بالاست و انتخاب تجهیزات مناسب، محل استخراج، هزینه برق و بازدهی از جمله عوامل مهم‌اند. در مجموع، استخراج ETC برای ماینرهایی که از تجهیزات PoW استفاده می‌کنند، گزینه خوبی است.

نگاهی به آینده اتریوم کلاسیک

اتریوم کلاسیک در مسیر تثبیت جایگاهش به‌عنوان یک شبکه غیرقابل تغییر و مبتنی بر اصول اولیه بلاکچین حرکت می‌کند. این شبکه، به‌دلیل حفظ مدل اثبات کار و تکیه روی قراردادهای هوشمند ساده، توجه بخشی از کاربران را جلب کرده است. اما رشد آن نسبت به رقبا مثل اتریوم یا سولانا محدودتر است و آیندهاش به پذیرش عمومی و توسعه بیشتر بستگی دارد.

نوسانات قیمتی، تحولات جهانی و تحلیل تکنیکال، نقش مهمی در تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری روی اتریوم کلاسیک بازی می‌کنند. در جدول زیر، با استفاده از پیشبینی بعضی از رسانه‌ها به سراغ قیمت ETC در آینده رفته‌ایم:

رسانه تحلیل‌گر پیش‌بینی قیمت اتریوم کلاسیک در 2025 قیمت اتریوم کلاسیک در سال 2027 قیمت اتریوم کلاسیک در 2030
سایت WalletInvestor بین 15 تا 16 دلار بین 11 تا 21 دلار بین 9 تا 61 دلار
رسانه DigitalCoinPrice بین 13 تا 33 دلار بین 45 تا 55 دلار بین 72 تا 82 دلار
رسانه معتبر PricePrediction.net بین 19 تا 22 دلار بین 41 تا 50 دلار بین 132 تا 156 دلار
سایت صرافی معتبر CoinCodex بین 15 تا 20 دلار بین 11 تا 14 دلار بین 11 تا 9 دلار

پیش‌بینی شما از آینده اتریوم کلاسیک چیست؟

با دلایل سرمایه‌گذاری کردن یا نکردن در اتریوم کلاسیک آشنا شوید

دلیل سرمایه‌گذاری در اتریوم کلاسیک

مثل هر رمزارز دیگری، سرمایه گذاری در اتریوم کلاسیک نیز به تحلیل فنی و بنیادی دقیق نیاز دارد. این شبکه با رویکرد سنتی و امنیت بالا می‌تواند برای بعضی از سرمایه‌گذاران جذاب باشد؛ اما هم‌زمان چالش‌هایی هم در مسیر توسعه و پذیرش عمومی آن وجود دارند.

در ادامه، به 3 دلیل مهم برای سرمایه‌گذاری و 3 دلیل دیگر برای عدم سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهیم:

حفظ اصول غیرقابل تغییر بودن بلاکچین

اتریوم کلاسیک با حفظ تاریخچه اصلی بلاکچین، اصول غیرقابل تغییر بودن را حفظ کرده است. این ویژگی برای طرفداران شفافیت و تمرکززدایی جذاب است و شبکه را به بستری مقاوم در برابر سانسور تبدیل می‌کند.

امکان استخراج با تجهیزات قدیمی

ماینرهایی که تجهیزات استخراج PoW دارند، همیشه می‌توانند از اتریوم کلاسیک استفاده کنند. این موضوع، ارز دیجیتال ETC را به گزینه‌ای اقتصادی برای بهره‌برداری از تجهیزات قدیمی تبدیل کرده است.

ساختار ساده و مناسب برای قراردادهای پایه

اتریوم کلاسیک، ساختاری ساده دارد و برای اجرای قراردادهای هوشمند پایه بدون پیچیدگی مناسب است. این ویژگی مهم باعث شده است که بسیاری از پروژه‌های خاص و سبک به این شبکه روی بیاورند. 

توسعه کند و منابع محدود

برخلاف اتریوم که تیم‌های بزرگ توسعه‌ای دارد، تعداد کم‌تری از توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان در اتریوم کلاسیک فعالیت می‌کنند. این موضوع باعث کُندی در اجرای به‌روزرسانی‌ها و کاهش نوآوری در شبکه شده است.

رقابت با پروژه‌های پیشرفته

شبکه‌های بزرگ و آینده‌داری مثل اتریوم، آوالانچ و سولانا با قابلیت‌های پیشرفته، سهم بزرگی از بازار را توی مُشتشان گرفته‌اند. اتریوم کلاسیک در رقابت با آن‌ها از نظر فناوری و جامعه پشتیبان در جایگاه پایین‌تری قرار دارد.

ریسک حملات ۵۱ درصد

احتمال حمله 51 درصدی در اتریوم کلاسیک

در گذشته، اتریوم کلاسیک چند بار هدف حملات ۵۱ درصد قرار گرفته است. این ضعف امنیتی برای بعضی از سرمایه‌گذاران یک زنگ خطر است و اعتماد بلندمدت را کاهش می‌دهد. شاید جالب باشد بدانید که حمله ۵۱ درصد (51% Attack) چه زمانی رخ می‌دهد. در این حمله، یک شخص یا گروه، بیشتر از نصف توان محاسباتی یک شبکه بلاکچین را در اختیار می‌گیرد. این شخص یا گروه می‌تواند تراکنش‌های شبکه را معکوس کند و حتی جلوی تأیید شدن تراکنش‌ها را بگیرد. 

مقایسه اتریوم کلاسیک با سایر پروژه‌هایی مرتبط با شبکه اتریوم

اتریوم کلاسیک تنها پروژه‌ای نیست که از دل اتریوم بیرون آمده. پروژه‌هایی مثل Polygon، Optimism و Arbitrum هم مسیر خودشان را از اکوسیستم اتریوم شروع کرده‌اند، اما حالا اهداف متفاوتی دارند. برای درک بهتر این تفاوت‌ها، کافی است که به جدول زیر نگاهی بیندازید:

ویژگی‌های مهم اتریوم کلاسیک (ETC) پالیگان  (Polygon) شبکه Optimism شبکه Arbitrum
نوع پروژه فورک زنجیره اصلی لایه دوم (Sidechain) رول‌آپ اتریوم

(Optimistic Rollup)

رول‌آپ اتریوم
الگوریتم اجماع اثبات کار (PoW) اثبات سهام (PoS) اثبات سهام + رول‌آپ رول‌آپ
هدف اصلی حفظ بلاکچین اولیه مقیاس‌پذیری و سرعت مقیاس‌پذیری مقیاس‌پذیری
جامعه پشتیبان سنتی و محدود گسترده فعال و در حال رشد بسیار فعال
توسعه‌دهنده اصلی ETC Cooperative Polygon Labs Optimism Foundation Offchain Labs
پشتیبانی قرارداد هوشمند بله بله بله بله
سازگاری با EVM کامل کامل کامل کامل
سطح امنیت شبکه متوسط بالا بالا بالا
ارزش بازار (2024) کمتر از ETH بالا در حال رشد در حال رشد
مناسب برای پروژه‌های پایه اپلیکیشن‌های دیفای، NFT اپ‌های مقیاس‌پذیر

اپ‌های پیچیده با سرعت بالا

راهنمای جدول بالا: اصطلاح فورک زنجیره اصلی فرآیندی است که در آن، یک بلاکچین جدید با تاریخچه‌ای مشترک از زنجیره قبلی‌اش منشعب می‌شود؛ مثل اتریوم کلاسیک. اصطلاح «رول‌آپ اتریوم» نوعی فناوری است که پردازش تراکنش‌ها را خارج از زنجیره اصلی انجام می‌دهد.

اصطلاح «لایه دوم» به راه‌حل‌هایی گفته می‌شود که روی شبکه اصلی بلاکچین (لایه اول) ساخته شده‌اند. لایه دوم، باعث بهبود عملکرد و سرعت پردازش تراکنش‌ها می‌شود؛ بدون اینکه ساختار زنجیره اصلی تغییر کند. 

کلاسیک، همیشه کلاسیک می‌ماند

اتریوم کلاسیک، با وجود همه انتقادها و مقایسه‌ها، جایگاه خاصی در اکوسیستم بلاکچین دارد. این پروژه با حفظ ساختار اصلی، طرفداران وفاداری دارد که به اصول غیرقابل تغییر بودن بلاکچین معتقد هستند. اتریوم کلاسیک در برابر پروژه‌هایی که تکنولوژی‌های پیشرفته‌تری دارند، تقریباً عقب‌نشینی کرده؛ اما همچنان به‌عنوان یک گزینه قابل اعتماد و قابل استخراج، سر پای خودش ایستاده است.

برای سرمایه‌گذارانی که به استخراج، ساختار سنتی و مقاومت در برابر سانسور اهمیت می‌دهند، ETC همیشه جذاب است. اما برای افرادی که به‌دنبال خلاقیت، نوآوری، مقیاس‌پذیری و جدید هستند، پروژه‌های لایه دوم اتریوم، جذابیت بیشتری دارند. راستی، نظر شما درباره اتریوم کلاسیک چیست؟ آیا تجربه کار با این شبکه و شبکه اتریوم را دارید؟ اگر بله، برای ما از تجربیات، نحوه عملکرد و تفاوت‌هایی که دارند، بنویسید!

سؤالات متداول

مهم‌ترین تفاوت بین ETH و ETC چیست؟

رمزارز ETH مربوط به شبکه اتریوم است، توسعه فعال‌تری دارد و جامعه بزرگ‌تری از آن پشتیبانی می‌کند. در حالی که اتریوم کلاسیک همچنان از اثبات کار استفاده می‌کند و بلاکچین اصلی را بدون تغییر نگه داشته.

آیا اتریوم کلاسیک هنوز فعال و در حال توسعه است؟

بله، تیم‌هایی مثل ETC Cooperative و جامعه مستقل آن، همچنان در حال توسعه، به‌روزرسانی و پشتیبانی از شبکه هستند. البته توسعه آن نسبت به اتریوم کُندتر و آهسته‌تر است.

آیا سرمایه گذاری در اتریوم کلاسیک منطقی است؟

اگر به پروژه‌های مقاوم، سنتی و استخراج‌پذیر علاقه دارید، ETC گزینه‌ای بهتری است. اما افرادی که به‌دنبال نوآوری و بازدهی سریع هستند، باید به سراغ سایر گزینه‌های بروند.

آیا اتریوم کلاسیک امنیت کافی دارد؟

پس از حملات ۵۱ درصد در گذشته، امنیت شبکه با افزایش هش‌ریت بهتر شده است؛ اما نسبت به پروژه‌های نوین، همچنان ریسک‌هایی دارد که باید در نظر گرفته شود.

بهترین روش و گزینه‌ها برای خرید و نگهداری اتریوم کلاسیک چیست؟

اتریوم کلاسیک را می‌توان از صرافی‌های معتبر ایرانی یا بین‌المللی خریداری کرد. برای ذخیره‌سازی نیز کیف‌پول‌هایی مثل Trust Wallet، Ledger و Atomic Wallet گزینه‌های مطمئنی هستند.

رضا ایمانی

طبق آمار رسانه Statista، بیش از ۱۰ هزار و ۵۶۷ ارز دیجیتال تا سال ۲۰۲۵ عرضه شده‌اند. بیت‌کوین، اتریوم و تتر فقط چندتا از معروف‌ترین‌ها هستند که از این تعداد می‌شناسید. با من در ارزیکال همراه شوید تا به سراغ ناشناخته‌های دنیای کریپتوکارنسی برویم؛ به سراغ رمزارزهایی که نمی‌شناسید و موضوعات جالبی که نمی‌دانید!

نوشته های مشابه

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
همچنین ببینید
بستن

اخبار

تحلیل ها

آخرین مطالب

داغ ترین ایردراپ ها