یکی از مهمترین ابزارها برای تحلیل تکنیکال، شناخت الگوهای کندلی است. کندل چکش (Hammer) یکی از معروفترین کندلهاست که به عنوان یک سیگنال برگشت روند از اهمیت بالایی برخوردار است.
تحلیلگران همواره نمودارهای کندل استیک را بررسی میکنند. هر کدام از الگوهایی که کندلها روی نمودار تشکیل میدهند، معنی خاصی دارد و به تریدرها کمک میکند تا تحلیلهای بهتری از روند قیمت داراییها داشته باشند. بنابراین آشنایی با الگوهای کندل استیک، جایگاه مهم و ویژهای دارد.
ما در این مقاله از ارزیکال شما را با الگو کندل چکش آشنا میکنیم. همچنین آمورش میدهیم که این الگو چه ویژگیها و تفاوتیهایی با سایر الگوها دارد و نکات مهم برای تشخیص یک کندل چکشی چیست. سپس خواهیم دید که تحلیلگران و تریدرها چگونه از آن استفاده میکنند.
الگو کندل چکش چیست و چه شکلی دارد؟
کندل چکش (Hammer Candlestick)، یکی از انواع الگوهای کندلی در نمودارهای کندل استیک است. همانطور که از اسمش هم پیداست، شکل ظاهری این کندل شبیه به یک چکش است. اما چگونه میتوان آن را شناسایی کرد؟
ساختار کندل چکش:
- یک بدنه کوچک در بالای کندل
- سایه (Shadow) پایینی بسیار بلند
- سایه بالایی معمولا وجود ندارد یا خیلی کوتاه است
این کندل یک الگوی بازگشتی صعودی را نشان میدهد؛ به طوری که به صورت یک کندل تکی در پایان روند نزولی ظاهر میشود. بنابراین میتوان گفت کندل چکش نشاندهنده تغییر فشار از فروشندگان به خریداران است!
مشاهده این کندل در یک تایم فریم، برای سوئینگ تریدرهایی که به دنبال فرصت خرید در پایان یک روند نزولی هستند، سیگنال خوبی فراهم میکند. زیرا از احتمال تغییر کوتاهمدت روند نزولی به صعودی خبر میدهد و با افزایش قیمت، آنها را امیدوار میکند.
البته کندل چکشی به تنهایی کامل نیست! اگر به صورت تکی به آن نگاه کنید، هیچ اطلاعات خاصی از آن حاصل نمیشود. زمانی میتواند روند قیمتی یک دارایی را تعیین کند که توسط عوامل دیگر تایید شود. یعنی چی؟
یعنی زمانی قدرت آن بیشتر میشود و میتواند در تحلیل تکنیکال کمککننده باشد، که پس از یک افت قیمتی شدید یا یک اصلاح نزولی در روند صعودی ظاهر شود. همچنین برای این که این الگو معتبر باشد، باید آن را در کنار چند ابزار دیگر، سطوح حمایت و مقاومت یا دیگر شاخصهای تحلیل تکنیکال ارزیابی کرد.
کندل چکش چه ویژگیهایی دارد؟
محل ظاهر شدن کندل مهمترین فاکتور یک کندل چکش است! این کندلها معمولا در پایان روند نزولی تشکیل میشوند. آنها در کف قیمتی دیده می شوند و خبر از شروع برگشت بازار به سمت بالا میدهند. توجه کنید، اگر این کندل وسط یک روند صعودی یا در بازار خنثی تشکیل شود، اعتبار چندانی ندارد.
حالا ظاهر آن چطور است و چه ویژگیهایی را به تحلیلگران منتقل میکند؟ کندل چکش یک بدنه کوچک با سایه پایینی بلند دارد (سایه حداقل دو برابر قد بدنه). بدنه این کندل نشانگر نزدیکی بسیار زیاد قیمت باز و بسته شدن به هم است.
سایه پایینی بلند نیز قدرت خریداران را نشان میدهد؛ یعنی چی؟ یعنی در یک بازه مشخص، فروشندگان قیمت را حسابی پایین کشیدند. اما خریداران وارد بازار شدند و جلوی ریزش را میگیرند و قیمت را دوباره به سمت بالا هدایت میکنند.
علاوه بر آن رنگ کندل نیز اهمیت بالایی در سیگنال دارد. کندلها به طور کلی به دو رنگ سبز (صعودی)و قرمز (نزولی) وجود دارند. در کندلهای سبز رنگ، قدرت خریداران بیشتر از فروشندگان است. بنابراین قیمت رشد میکند و بازار به سمت صعودی پیش میرود. در حالی که کندلهای قرمز رنگ، نشاندهنده زور بیشتر فروشندگان نسبت به خریداران است.
نکته: پس با توجه به تعریف این کندل، اگر رنگ آن سبز باشد، اعتبار بیشتری دارد. چون خود نشانهای از رشد قیمت در بازه زمانی مشخص است. اما اگر کندل قرمز باشد، اگرچه هنوز میتواند چکشی باشد ولی نیاز به تایید بیشتری دارد.
انواع کندل چکشی کدامند؟
تا اینجا با الگو کندل چکشی آشنا شدیم. اما با توجه به برخی ویژگیهای خاص، این نوع کندل به انواع مختلفی دستهبندی میشود. هر یک از انواع آن در مکان خاصی ظاهر میشوند و اطلاعات منحصر به فردی را برای تحلیل تکنیکال بازار به تریدرها ارائه میدهند. دسته بندی کلی این کندلها به صورت زیر است:
- کندل چکشی معکوس (Inverted Hammer)
- کندل مرد دار آویز (Hanging Man)
- کندل ستاره دنباله دار (Shooting Star)
کندل چکشی معکوس (Inverted Hammer)
کندل چکش معکوس (Inverted Hammer) به شکل برعکس حالت معمولی در نمودارهای کندل استیک ظاهر میشود. اگر در پایان یک روند نزولی، کندلی با بدنه کوچک در پایین و سایه بالایی بلند مواجه شدید (طبق تصویر بالا)، میتواند بیانگر کندل چکشی معکوس باشد.
کندل چکش معکوس پیام شروع روند صعودی را به تریدرها میرساند. در این کندلها، فروشندگان در آغاز معاملات قیمت را پایین میآورند. اما با ورود خریداران، قیمت تا سطوح بالاتری بالا میرود. با این حال، چون فشار خرید کافی نیست، قیمت دوباره افت میکند و کندل نزدیک به قیمت شروع، بسته میشود.
بدنه کوچک در پایین کندل، نشاندهنده تعادل نهایی میان خریداران و فروشندگان است. سایه بالایی بلند در این کندل نیز، بیانگر تلاش خریداران برای تغییر روند نزولی و ایجاد فشار خرید در بازار است.
کندل مرد دار آویز (Hanging Man)
یکی دیگر از انواع این کندلها، مرد دار آویز (Hanging Man) است. اگر به صورت تکی به کندل مرد دار آویز نگاه کنید، شکل ظاهری مشابه با کندل چکش دارد. اما آن چه کندل مرد دار آویز را متمایز میکند، محل تشکیل آن است.
این نوع از کندل چکشی، در پایان روند صعودی به وجود میآید و هشداری برای تغییر روند به نزولی است. بنابراین میتواند به تریدرها اعلام کند که زمان مناسبی برای فروش آن دارایی است.
کندل مرد دار آویز نشان میدهد، با این که فروشندگان برای پایین آوردن قیمت تلاش میکنند، خریداران دوباره قیمت را بالا بردند و کندل را نزدیک به قیمت باز شدن بستند. اما سایه بلند پایین کندل، ورود فروشندگان به بازار را اعلام میکند که میتواند گزارشی برای پایان روند صعودی باشد.
البته در نظر داشته باشید که این کندل به تنهایی نشاندهنده سیگنال قطعی تغییر روند نیست! برای این که بتوانید روند بازار را به درستی پیشبینی کنید، باید کندلهای نزولی بعدی و شاخصهای دیگر را نیز مورد بررسی قرار دهید.
کندل ستاره دنباله دار (Shooting Star)
کندل چکشی ستاره دنباله دار (Shooting Star) نوع دیگری از الگوهای کندل استیک برگشتی و نزولی است. این کندل ظاهری مشابه با نوع معکوس دارد، ولی جایگاه آن مانند نوع مرد دار آویز در پایان روند صعودی است. بعد از ایجاد این کندل، روند قیمت تغییر میکند و به صورت نزولی پیش میرود.
کندل ستاره دنبالهدار نیز همانند سایر انواع این کندل به صورت تکی هیچ ارزشی ندارد. مجموع کندل ستاره دنبالهدار، کنار کندلهای نزولی بعدی و کاهش حجم خرید میتواند نشانهای از ضعف خریداران و نزولی شدن روند بازار باشد.
مقایسه کندل چکش و کندل دوجی
یکی از پرکاربردترین الگوها برای تحلیل تکنیکال، کندل دوجی (Doji) است. این کندل نیز همانند کندل چکشی در دسته الگوهای تک کندلی قرار میکیرد. گاهی به دلیل تشابه ظاهری، این کندل و کندل دوجی را با هم اشتباه گرفته میشود. اما در واقع تفاوتهایی دارند که در ادامه به آنها میپردازیم.
| ویژگیها | کندل دوجی | کندل چکشی |
| اندازه بدنه | بسیار کوچک، قیمت باز و بسته شدن تقریبا یکسان است | کوچک، قیمت باز و بسته شدن نزدیک به هم است، اما فاصله دارد |
| سایه بالایی | ممکن است بلند یا کوتاه باشد | معمولا سایه بالایی کوتاه است یا اصلا ندارد |
| سایه پایینی | ممکن است کوتاه یا بلند باشد | بسیار بلند، تقریبا دو برابر یا بیشتر از اندازه بدنه است |
| محل تشکیل | در هر بخشی از بازار وجود دارد، روند صعودی، نزولی یا رنج | بیشتر در انتهای یک روند نزولی یا اصلاح قیمتی ظاهر میشود |
| پیام اصلی | عدم تصمیمگیری واضح بین خریداران و فروشندگان |
کاهش قدرت فروشندگان و احتمال شروع روند صعودی |
کندلهای دوجی و چکش هر دو از کاربردیترین الگوهای کندل استیک هستند که تشابه زیادی با یکدیگر دارند. اما پیام و کاربرد آنها کاملا متفاوت است. برای آن که به یک تریدر سودده تبدیل شوید، باید این الگوها را به خوبی بشناسید.
اعتبار کندل چکش چگونه تایید میشود؟
توجه کنید این نوع الگو کندلی به تنهایی اعتبار کافی برای پیشبینی تغییر روند را ندارد. برای این که این الگو نشانه معتبری از آغاز روند صعودی باشد، باید عوامل دیگری آن را تایید کنند. در ادامه، مهمترین عواملی که به افزایش اعتبار این کندل کمک میکنند را بررسی میکنیم.
اهمیت تایید با کندل بعدی
الگوهای تک کندلی، به صورت انفرادی نمیتوانند سیگنال قطعی برای تغییر روند باشند. ظاهر شدن این الگو ممکن است اولین هشدار از تضعیف فشار فروش و احتمال برگشت صعودی بازار باشد. اما برای این که از تغییر روند تایید شود باید به کندلهای بعدی توجه کرد.
این دقیقا کاری است که تریدرها و تحلیلگران حرفهای قبل از اقدام به خرید انجام میدهند. آنها منتظر بسته شدن یک کندل صعودی قوی میمانند تا از شروع احتمالی روند صعودی اطمینان بیشتری پیدا کنند.
در غیر این صورت، اگر تایید مناسبی در کندلهای بعدی دیده نشود، ممکن است بازار دوباره به روند نزولی خود ادامه دهد. بنابراین کسانی که صرفا به کندل چکشی اکتفا کردند، متضرر میشوند.
استفاده از حجم معاملات برای تایید
زمانی که این کندل در انتهای یک روند نزولی ظاهر شود، به خودی خود نشانه ضعیفی از کاهش قدرت فروشندگان محسوب میشود. اما اگر در همان زمان، حجم معاملات به طور چشمگیری افزایش یابد، احتمال تغییر روند به سمت صعودی قویتر میشود. در واقع این پیام را منتقل میکند که تعداد زیادی از خریداران وارد بازار شدند و بهطور فعال در حال خرید هستند.
هرچه حجم معاملات بالاتر باشد، تغییر احساسات بازار جدیتر و معتبرتر است. بنابراین کندل ایجاد شده، فقط یک واکنش موقت یا اصلاح کوچک نخواهد بود؛ بلکه بازار وارد یک روند صعودی واقعی میشود.
استفاده از حمایتها و مقاومتها
یکی دیگر از مهمترین عواملی که میتواند به تایید اعتبار کندل چکش کمک کند، بررسی سطوح حمایت و مقاومت است. این سطوح در واقع نقاط کلیدی روی نمودار هستند که قیمت در مقابل آنها رفتار حساستری دارد. اگر کندل چکشی در نزدیکی این سطوح شکل بگیرد، سیگنال آن بسیار قویتر و قابل اعتمادتر خواهد بود.
اگر این کندل روی سطح حمایتی معتبر بسته شود، یعنی فروشندگان قیمت را پایین آوردند ولی خریداران قیمت را دوباره بالا بردند. بنابراین احتمال این که روند نزولی تمام شود و به سمت صعودی حرکت کنیم بیشتر میشود. بنابراین باعث میشود سیگنال قویتر باشد.
اما در مقابل، بسته شدن بر روی سطح مقاومت، سیگنال ضعیفتری را نشان میدهد. به طوری که این سطح بیانگر ضعف خریداران در بازار است و به شروع روند نزولی اشاره دارد. البته زمانی که ما از کندل چکش ایجاد شده انتظار بازگشت نزولی داریم، میتواند تاییدی برای اعتبار سیگنال این کندل باشد.
این اتفاق برای وقتی است که کندل مرد دار آویز یا کندل ستاره دنباله دار را دیده باشیم!
چگونه با کندل چکشی تحلیل و ترید کنیم؟
حالا که با Hammer و انواع آن آشنا شدید، بیاید یاد بگیریم چگونه میتوان از آن در معاملات و تحلیلها استفاده کرد؟ زمانی که با دیدن این کندل تصمیم به شروع معامله گرفتید، گامهای زیر را دنبال کنید:
- شناسایی کندل چکش و بررسی تاییدیهها
- تنظیم حد سود و حد ضرر
- ورود به معامله و مدیریت آن
تا اینجا مطلب آموزشها تئوری بود؛ اما در ادامه هر یک از گامهای مذکور را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید به صورت عملی از این الگو کندلی مهم استفاده کنید.
۱) شناسایی کندل چکش و بررسی تاییدیهها
ابتدا باید کندل Hammer را شناسایی کرد. توجه داشته باشید که این کندل بعد از یک روند نزولی در نمودار کندل استیک ظاهر میشود و یک بدنه کوچک و سایه پایینی بلند دارد. اما همین که کندل با این مشخصات را ببینید کافی نیست. برای این که سیگنال بازگشت روند بازار معتبر باشد باید موارد دیگری را نیز بررسی کنید. حالا چکار باید کرد؟
اولین موردی که میتواند احتمال بازگشت صعودی را تایید کند، روند کندلهای بعدی است. اگر کندل بعدی با قیمت بالاتری نسبت به کندل چکشی بسته شود، سیگنال قویتری برای ورود به معامله محسوب میشود.
همچنین حجم معاملات نیز اهمیت زیادی برای تایید این الگو دارد. هرچه حجم معاملات بالاتر برود، احتمال صعودی شدن بازار قویتر میشود. در نتیجه سیگنال کندل اعتبار بیشتری به دست میآورد.
توجه به سطوح حمایت و مقاومت در نمودار نیز خالی از لطف نیست. اگر در نزدیکی سطح حمایت بسته شود، نشان از شروع روند صعودی دارد. بسته شدن کندل در نزدیکی سطح مقاومت نیز میتواند شروع روند نزولی را تایید کند. بنابراین زمانی که کندل چکشی مرد دار آویز یا ستاره دنبالهدار را داریم میتواند احتمال وقوع آن سیگنال را قویتر کند.
۲) تنظیم حد سود و حد ضرر
گام بعدی تنظیم حد سود و حد ضرر است. برای این که ریسک معاملات را کاهش دهید بهتر است به محل بسته شدن کندل دقت کنید و متناسب با آن حد ضرر را مشخص کنید. اکثر اوقات این الگو در پایان روند نزولی ظاهر میشود، بنابراین فرصت خوبی برای پوزیشن لانگ ایجاد میکند. حد ضرر در این معاملات باید کمی پایینتر از کندل در نظر گرفته شود.
گاهی نیز کندل Hammer در پایان روند صعودی مشاهده میشود. اینجا موقعیت خوبی برای ایجاد پوزیشن شورت است. هنگامی که پوزیشن شورت یا فروش باز میکنید، حد ضرر را کمی بالاتر از کندل چکش در نظر بگیرید.
حد سود نیز با توجه به سطح حمایت و مقاومت بعدی مشخص میشود. مثلا میتوانید حد سود را دو برابر فاصله حد ضرر قرار دهید یا از ابزارهای فیبوناچی برای شناسایی نقاط هدف استفاده کنید.
۳) ورود به معامله و مدیریت آن
پس از این که الگو کندلی مورد نظر را شناسایی کردید، از اعتبار آن مطمئن شدید و حد سود و ضرر را مشخص کردید، وقت ورود به معامله ترید کردن است. مدیریت معامله اهمیت بالایی دارد و باید نظارت مستمر روی بازار داشته باشید.
همواره لازم است رفتار قیمت و حجم معاملات را زیر نظر داشت تا در صورت تغییر شرایط، سریع تصمیمگیری شود. اگر زمانی روند بازار خلاف پیشبینی شما پیش رفت، بهتر است فورا معامله را ببندید تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کنید.
نکات مهم در استفاده از کندل چکشی
اکنون لازم است به چندین نکته مهم هنگام استفاده از آن دقت کنید. رعایت این نکات میتواند کیفیت معاملات شما را بالا ببرد و موجب افزایش سوددهی شود. چند مورد از مهمترین نکات عبارتند از:
- موقعیت کندل چکش: این الگو اکثرا بعد از روند نزولی تشکیل میشود. گاهی نیز ممکن است پایان روند صعودی را نشان دهد که در این صورت نوع آن متفاوت خواهد بود. کندل چکشی مرد دار آویز و ستاره دنبالهدار، خبر از پایان یک روند صعودی را میدهند.
- تاییدیه سیگنال با کندلهای بعدی: این کندل به خودی خود هیچ ارزشی ندارد. کندلهایی که بعد از آن تشکیل میشوند باید با روند خود، سیگنال کندل را تایید کنند.
- قرار گیری روی سطح حمایت: محل دقیق تشکیل کندل اهمیت زیادی در صحت الگو دارد. اگر الگو کندل چکش روی سطح حمایت یا کف قیمتی ایجاد شود، اعتبار سیگنال را بیشتری میکند.
- حجم معاملات: افزایش حجم معاملات هنگام تشکیل کندل نشانه خوبی است. این موضوع باعث میشود تعداد خریدها بیشتر شود؛ در نتیجه بازار روند صعودی واقعی را تجربه کند.
اشتباهات رایج در ترید با الگو کندل چکش
این الگوی قیمتی یکی از نشانههای مهم بازگشت روند در تحلیل تکنیکال است؛ اما برخی از تریدرها به دلیل برداشتهای نادرست یا استفاده عجولانه از آن دچار شکست در معاملات میشوند. دانستن اشتباهات رایج باعث میشود حرفهایتر با کندلها کار کنید و درصد خطا را کاهش دهید. در ادامه به مهمترین اشتباهات اشاره میکنیم تا از کندل چکشی بهترین استفاده را کنید.
- اعتماد کامل به کندل چکش بدون تاییدیه: رایجترین اشتباه تریدرها بیتوجهی به عواملی بجز خود کندل است. برخی فکر میکنند همین که الگو ظاهر شد یعنی قیمت حتما برمیگردد. در حالی که بدون تایید کندلهای بعدی یا نشانههای دیگر اعتبار خاصی ندارد.
- نادیده گرفتن روند کلی بازار: ایجاد الگو در هر شرایطی به معنی یک بازگشت واقعی صعودی نیست. گاهی کندل چکش در دل یک روند نزولی قدرتمند ظاهر میشود. در چنین شرایطی، ممکن است کندل چکش فقط نشاندهنده توقف موقت باشد ولی روند نزولی همچنان ادامهدار باشد.
- ورود به معامله قبل از بسته شدن کندل: گاهی تریدرهای فقط با دیدن سایه بلند یک کندل که در میانه شکلگیری است، سریع وارد معامله میشوند. در حالی که تا زمان بسته شدن کامل کندل، ممکن است شکل آن کاملا تغییر کند و اصلا چکشی نباشد. بنابراین سیگنال از بین میرود.
- بیتوجهی به مکان تشکیل کندل: محل ظاهر شدن کندل چکش اهمیت زیادی دارد. اگر این کندل وسط یک روند خنثی یا بدون سطوح حمایتی معتبر تشکیل شود، سیگنال ضعیف است و نباید زیاد روی آن حساب باز کرد.
- تعیین حد ضرر (Stop Loss) اشتباه: برخی تریدرها بعد از دیدن کندل چکش، حد ضرر را خیلی دور یا خیلی نزدیک میگذارند. اگر حد ضرر را خیلی نزدیک تعیین کنید، در صورتی که روند طبق پیشبینی جلو نرود، فرصتی برای جلوگیری از ضرر نخواهید داشت. تعیین حد ضرر خیلی دور نیز در صورت بروز خطا، زیانهای بزرگی به بار میآورد.
کندل چکش چه چیزی را نشان میدهد؟
یکی از پرکاربردترین کندلها در نمودارهای کندل استیک، کندل چکش است. این کندلها معمولا گزارشی از پایان روند نزولی بازار را به تریدرها و تحلیلگران ارائه میدهند و آنها را به شروع روند صعودی امیدوار میکنند.
الگو این کندل مفهوم روانشناسی ترید را به وضوح نشان میدهد. به طوری که ابتدا فروشندگان بازار را در دست میگیرند و قیمت را به شدت پایین میکشند. سپس در ادامه خریداران وارد میشوند و قدرت را از فروشندگان میگیرند. در نتیجه قیمت به سمت بالا بر میگردد و کندل با بدنه کوچک و سایه پایینی بلند بسته میشود. این نبرد نشاندهنده تغییر قدرت از فروشندگان به خریداران است.
توجه داشته باشید که کندل چکشی نمیتواند خود یک سیگنال بازگشتی صعودی باشد و حتما باید توسط کندلهای بعدی و عوامل دیگر تایید شود. نظر شما چیست؟ آیا استفاده از کندل چکش میتواند ریسک معاملات را کاهش دهد؟
سوالات متداول
تفاوت کندل چکش سبز و قرمز چیست؟
به طور کلی کندلهای سبز، برگشت روند از نزولی به صعودی و کندلهای قرمز، بازگشت روند از صعودی به نزولی را نشان میدهند. بنابراین کندلهای چکشی سبز رنگ اعتبار بیشتری برای تغییر روند بازار به سمت صعودی دارند.
کندل پین بار چه ارتباطی با کندل چکش دارد؟
تریدرهای سبک پرایس اکشن کندل چکش را پین بار مینامند. انواع الگوهای چکشی پین بار در نظر گرفته میشود و اهمیت بالایی در دیدگاه تحلیلگران پرایس اکشن دارد.
تفاوت کندل چکش و چکش معکوس چیست؟
هر دو کندل چکشی و چکشی معکوس در پایان روند نزولی ظاهر میشوند، اما چون ظاهر متفاوتی دارند، پیامهای متفاوتی هم میفرستند. نوع معمولی نشانهای قویتر از برگشت روند است، در حالی که نوع معکوس بیشتر فشار فروش را نشان میدهد و برای تایید برگشت صعودی، نیاز به سیگنالهای قویتری دارد.
الگو کندل چکش چقدر اعتبار دارد؟
الگو کندل چکش به تنهایی نمیتواند پایان یک روند نزولی را گزارش کند. برای این که معتبرتر باشد باید به عوامل دیگری از جمله کندلهای بعدی، حجم معاملات و نزدیکی به سطوح حمایت و مقاومت نیز توجه کرد.
