ریسک، بخشی جدا نشدنی از سرمایهگذاری است. اگر راههای کاهش این ریسکها در بازارهای مالی را نشناسید ممکن است به جای سود، ضررهای بزرگی به شما وارد شود. بنابراین لازم است که روشهای مدیریت ریسک را بلد باشید! یکی از کاربردیترین این روشها، هج کردن (Hedging) است که در ادامه آن را آموزش میدهیم و به انواع و کاربردهای آن میپردازیم.
ما در این مقاله از ارزیکال ابتدا شما را با هج کردن آشنا میکنیم، سپس مزایا و معایب این استراتژی را بررسی میکنیم. همچنین قصد داریم کاربردهای آن در ترید را به شما معرفی کنیم. پس تا آخر این مقاله همراه ما باشید.
مفهوم هج کردن یا هجینگ به زبان ساده
هج کردن (Hedging) مثل بیمه کردن معاملات عمل میکند؛ یعنی محافظت از سرمایه در برابر نوسانات شدید قیمت. این روش، در واقع نوعی استراتژی معاملاتی برای مقابله با ریسکهای احتمالی است. به طوری که به تریدرها کمک میکند در شرایط ناپایدار بازار، از ضررهای سنگین جلوگیری کنند.
حالا چطور؟
تریدرها در این روش، یک پوزیشن مخالف با پوزیشن اصلی خود باز میکنند. به عنوان مثال، اگر فردی یک دارایی را خریده است اما نگرانی افت قیمتی آن را در یک بازه زمانی خاص را دارد، میتواند با باز کردن یک پوزیشن شورت روی همان دارایی، ریسک کاهش قیمت را تا حدی کنترل کند. بنابراین اگر بازار برخلاف انتظار حرکت کند، سود حاصل از پوزیشن دوم، زیان حاصل از پوزیشن اول را جبران میکند.
استفاده از این روش در بازارهای پرنوسان اهمیت بالایی دارد. در واقع، میتوان گفت هج کردن یک چتر محافظ برای سرمایهگذاران و تریدرها به شمار میرود. به طوری که در هوای طوفانی و پرخطر بازار، فضای کمریسکی را برای سرمایه گذاری فراهم میکند.
کاربردهای هج کردن چیست؟
هج کردن در ترید تنها برای مواقع بحرانی و کاهش ضرر نیست! بلکه یکی از ابزارهای کلیدی برای حفظ آرامش در بازارهای بیثبات مالی است. این روش به معاملهگران و سرمایهگذاران کمک میکند تا در برابر نوسانات پیشبینی نشده، تصمیمات هوشمندانهای بگیرند و از سرمایه خود محافظت کنند. در ادامه سه مورد از مهمترین کاربردهای هجینگ در بازارهای مالی را توضیح میدهیم.
کاهش ریسک در شرایط پر نوسان
بازارهای مالی به طور ذاتی دارای نوسانات هستند، اما اخبار و احساسات بازار این نوسانات را شدیدتر میکند. در چنین محیطی، هج کردن به معاملهگران این امکان را میدهد که در برابر حرکتهای ناگهانی بازار و تغییرات شدید قیمتی، از سرمایه خود محافظت کنند.
این کار باعث میشود ریسک معاملات کاهش پیدا کند و سرمایهگذاران بتوانند با آرامش بیشتری به فعالیت خود در بازار ادامه دهند. در نتیجه در دام فومو نمیافتند و تصمیمات هیجانی نمیگیرند و ریسک خطا کاهش مییابد.
ثبات بخشی به سرمایهگذاری
در بازار پرتلاطم ارزهای دیجیتال، نوسانات غیرمنتظره ارزش سبد هولد را دچار تغییرات شدید میکند. هج کردن راهحلی مناسب برای ایجاد ثبات در همچین شرایطی است. به طوری که با استفاده از این استراتژی، میتوان جلوی ضررهای بزرگ را گرفت و نوسانات قیمت را تا حدی کنترل کند. در نتیجه، تاثیر این نوسانات بر ارزش پرتفوی به حداقل میرسد و ثبات نسبی آن حفظ میشود.
این موضوع برای افرادی که دیدگاه بلندمدت به سرمایهگذاریهای خود دارند اهمیت زیادی دارد. زیرا به آنها کمک میکند مسیر رشد داراییشان با کمترین نوسان و استرس ادامه پیدا کند.
کاهش ریسک نوسان نرخ ارز در معاملات بینالمللی
فعالیت در بازار کریپتو معمولا با تبدیل ارزهای مختلف همراه است؛ برای مثال تبدیل رمزارزهای مختلف با هم یا تبدیل ارزهای دیجیتال به ارزهای فیات. نوسان نرخ تبدیل این ارزها میتواند بر سود نهایی تاثیر منفی بگذارد.
اینجا هجینگ به عنوان ابزاری برای تثبیت ارزش دارایی یا درآمد عمل میکند. به طوری که کمک میکند معاملهگران در برابر تغییرات ناگهانی نرخ ارز، کنترل بیشتری روی وضعیت مالی خود داشته باشد.
انواع روشهای هج کردن در بازارهای مالی
روشهای مختلفی برای هج کردن وجود دارند که هر یک دارای ویژگیهای خاصی هستند. هر کدام از این روشها با توجه به وضعیتی که با پوزیشن اصلی دارند، در دستهبندی مختلفی قرار میگیرند و نقش متفاوتی برای مدیریت سرمایه ایفا میکنند. بهتر است سرمایهگذران تنها به یک روش بسنده نکنند؛ بلکه از ترکیب چند استراتژی مختلف استفاده کنند تا بهترین نتیجهها را بگیرند.
در ادامه چند مورد از رایجترین روشهای هجینگ را معرفی میکنیم.
هجینگ مستقیم (Direct Hedging)
سادهترین روش هج کردن، هجینگ مستقیم (Direct Hedging) است. در این روش سرمایهگذاران دقیقا روی دارایی که پوزیشن دارند، یک پوزیشن معکوس ایجاد میکنند. یعنی اگر روی یک ارز پوزیشن لانگ دادند، برای هجینگ مستقیم یک پوزیشن شورت با همان اندازه، روی همان ارز ایجاد میکنند.
بدین ترتیب، خود را آماده هر واکنشی از بازار میکنند! اگر روند مطابق با برنامهریزیشان پیش برود، از پوزیشن اصلی سود میگیرند. در غیر این صورت، پوزیشن معکوسی ایجاد شده، میتواند سود لازم را تامین و از ضررهای سنگین جلوگیری کند.
نکته: این کاربردیترین نوع از هجینگ است که نه تنها برای تریدرهای خورد ترید، حتی برای سرمایهگذاران سازمانی و بانکها نیز کاربرد بالایی دارد.
هجینگ مستقیم نیازی به دانش و مطالعه زیاد ندارد. فقط لازم است به هشدارهای بازار توجه کنید و به موقع دست به کار شوید!
هجینگ همبستگی (Correlation Hedging)
روش دیگری از هج کردن، هجینگ همبستگی (Correlation Hedging) است. این روش کمی متفاوت از هجینگ مستقیم عمل میکند و به تحلیل تکنیکال درست و دانش کافی از روند بازار نیاز دارد. اما چطور کار میکند؟
در این روش، پوزیشن دوم لزوما روی همان دارایی قبلی ایجاد نمیشود. بلکه معاملهگران رفتارهای قیمتی داراییهای مختلف را بررسی میکنند و مواردی که با ارزهای خود همبستگی دارند را شناسایی میکنند. سپس ارزی که با داراییهای خودشان همبستگی دارد را انتخاب میکنند و و پوزیشن دوم را روی آن ایجاد میکنند.
این همبستگی میتواند از نوع مثبت یا منفی باشد. اگر همبستگی مثبت باشد، یعنی تغییرات دارایی مورد نظر همجهت با تغییرات دارایی اصلی است. بنابراین پوزیشن جدید باید معکوس پوزیشن اصلی باز شود.
اما اگر همبستگی منفی باشد، به این معناست که حرکت آن مخالف جهت دارایی اصلی است. پس یک پوزیشن، مشابه با پوزیشن اصلی روی آن دارایی باز میکنند.
بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) مثال بارز این روش هستند؛ زیرا همواره روند شبیه به هم را در بازار تجربه میکنند. تریدرهای حرفهای برای هجینگ یک پوزیشن لانگ روی یکی از این ارزها و یک پوزیشن شورت روی کوین دیگر باز میکنند. در این صورت اگر روند ابزار به طور غیر منتظره تغییر کند، حداقل یکی از آنها سودده خواهند بود.
هجینگ با استفاده از معاملات آپشنها
یکی از رایجترین روشها برای هجینگ در بازارهای مالی استفاده از معاملات آپشن است. این معاملات فضایی را برای تریدرها فراهم میکنند که حق خرید یا فروش یک دارایی را داشته باشند. به طوری که امکان آن را دارند که در زمانی مشخص در آینده، با یک قیمت از قبل تعیین شده یک دارایی را بخرند یا بفروشند. البته هیچ اجباری هم برای انجام آن ندارند.
خب حالا سوال اینجاست که این روش چگونه استفاده میشود؟
فرض کنید یک پوزیشن لانگ روی بیت کوین دارید و نگران کاهش قیمت آن هستید. اینجا شما میتوانید یک اختیار فروش (Put Option) روی بیت کوین بخرید. در صورت کاهش قیمت BTC، از اختیار فروش خود استفاده میکنید و آن را با قیمت بالاتر میفروشید. در نتیجه بخشی از ضرر پوزیشن اصلی شما جبران میشود.
ویژگیهای معاملات آپشن، آن را به ابزاری مناسب برای هجینگ در برابر نوسانات شدید و پیشبینینشده قیمت تبدیل میکند. این روش با داشتن انعطافپذیری بالا و قابلیت کاهش ریسکهای احتمالی، گزینه جذابی محسوب میشود. البته برای استفاده از اختیار خرید یا فروش، پرداخت هزینه اولیه الزامی است.
آیا استراتژی هجینگ کاملا بدون ریسک است؟
هیچ استراتژی در بازارهای مالی ایدهآل نیست! به همین دلیل هجینگ نیز نمیتواند به طور کامل بدون ریسک باشد. اگرچه هدف اصلی از این روش، کاهش ریسکها و زیانهای احتمالی است و در بسیاری از موارد نیز در مسیر رسیدن به این هدف موفق عمل کرده؛ اما همچنان نواقص و ریسکهایی برای سرمایهگذاران به همراه دارد.
در واقع هج کردن به این معنی نیست که سرمایهگذاری دچار افت ارزش نخواهد شد؛ بلکه در صورتی که چنین افتی رخ دهد، سودی که از پوزیشن دوم به دست میآید، میتواند تا حدی زیانها را جبران کند. اما ممکن است خود موقعیتی که برای هجینگ باز شده نیز دچار ریسک یا ضرر شود. ایجاد محدودیت در سوددهی یا حتی زیانهای غیرمنتظره از جمله ریسکهای این روش هستند.
استفاده از این استراتژی، به مطالعه و دانش تحلیل تکنیکال و فاندامنتال بازار نیاز دارد. انتخاب نوع مناسب هجینگ با شرایط مختلف، اجرای به موقع و درست آن چالشهایی برای سرمایهگذاران ایجاد میکند. اگر از این روش به درستی استفاده نشود، ممکن است نتیجه عکس داشته باشد. در نتیجه، سرمایهگذاران باید ریسکهای هج کردن را بشناسند و آگاهانه از آن در معاملات خود استفاده کنند.
مزایا و معایب هج کردن چیست؟
هج کردن به عنوان یک استراتژی معاملاتی برای کاهش ریسک، در کنار تمام مزایا و نقاط مثبت، معایبی نیز دارد. در ادامه میخواهیم چند مورد از برجستهترین مزایا و معایب این استراتژی را بررسی کنیم.
مزایا
درک کردیم که هجینگ یکی از بهترین روشها برای مدیریت ریسک است؛ اما چرا و چگونه؟ چند مورد از مهمترین مزایای این روش عبارتند از:
- کاهش ریسک: این استراتژی به سرمایهگذاران کمک میکند تا در برابر تغییرات پیشبینی نشده قیمتها، محافظت شوند. ارزش این مزیت زمانی که بازار پرتلاطم باشد، دوچندان میشود.
- کاهش تاثیر نوسانات بازار: استفاده از استراتژی هجینگ در بازارهای پرنوسان کمک میکند که تاثیر این نوسانات قیمتی روی نتیجه، تاثیر کمتری بگذارند. به طوری که پوزیشنهای دوم تا حدودی سعی میکنند ضرر پوزیشن اصلی را جبران کنند.
- انعطافپذیری در مدیریت سرمایه: هجینگ فقط به یک روش محدود نمیشود. تریدرها میتوانند از روشهای مختلف استفاده کنند و استراتژی مناسب با شرایط بازار را طراحی کنند. این انعطافپذیری به مدیریت هوشمندانهتر سرمایه کمک میکند.
- حفظ پوزیشن در شرایط نامطلوب: هنگامی که بازار رفتارهای غیرمنتظرهای نشان میدهد، اکثر تریدرها برای جلوگیری از ضررهای بزرگتر پوزیشن را میبندند. اما هج کردن باعث میشود با حفظ پوزیشن اصلی، یک پوزیشن ثانویه معکوس هم ایجاد کنند و ضرر را کاهش دهند.
- آرامش ذهنی سرمایهگذاران: این فرایند از لحاظ روانشناسی نیز تاثیر مثبت دارد. به طوری که دانستن این که بخشی از ریسکها توسط هجینگ پوشش داده شدند، استرس را کاهش میدهد. این آرامش خاطر در تصمیمگیریهای بهتر، تاثیر مهمی دارد.
تا اینجا با مزایای هجینگ آشنا شدید و دیدید چگونه میتواند به تریدرها و سرمایهگذاران در داشتن یک تجربه خوب از معامله در بازار ارزهای دیجیتال کمک کند. اما این تمام ماجرا نیست!
معایب
این روش در کنار نکات مثبت و مزایایی که دارد، ریسکها و معایبی نیز برای کاربران به همراه میآورد. در ادامه چند مورد از معایب آن را با هم بررسی میکنیم که عبارتند از:
- هزینههای مضاعف: هج کردن هزینههای مضاعفی به همراه دارد. این هزینهها میتواند پرمیوم آپشن یا کارمزد معاملات فیوچرز باشد.
- پیچیدگی و نیاز به دانش فنی: اجرای درست استراتژی و نحوه استفاده از ابزارهای آن به تجربه بالا و دانش فنی نیاز دارد. این مورد بیشتر در هجینگ همبستگی به چشم میآید که باید با استفاده از دانش تحلیلی بهترین ارز همبستگی را انتخاب کنند. اشتباه در انتخاب زمان یا نوع ابزار میتواند نتیجه عکس داشته باشد.
- کاهش سود بالقوه: در صورتی که با برگشت روند مواجه شویم و بازار در جهت دلخواه حرکت کند، میتواند سود نهایی را کاهش دهد. در واقع سرمایهگذاران بخشی از سود را فدای کاهش ریسک میکنید.
- نیاز به مدیریت مداوم: سرمایهگذاران باید بررسی مداوم بر روند بازار داشته باشند. در صورتی که به موقع تنظیم نشود، ممکن است اثر محافظتی خود را از دست بدهند. این موضوع برای تریدرهایی که زمان محدودی در اختیار دارند یا دانش کافی ندارند، چالشبرانگیز است.
این موارد از مهمترین ریسکهای موجود است که اگر رعایت نشوند، نه تنها از ضرر جلوگیری نمیشود بلکه احتمال ضرر را افزایش میدهد.
سخن پایانی: اهمیت هج کردن در مدیریت ریسک مالی
در دنیای پرنوسان بازارهای مالی، هج کردن نه تنها یک روش برای کاهش ریسک است، بلکه برای بسیاری از سرمایهگذاران و معاملهگران یک ضرورت محسوب میشود. نوسانات شدید قیمتی، اخبار ناگهانی و تحولات اقتصادی میتوانند در مدت زمانی کوتاه، زیانهای سنگینی به سرمایه وارد کنند. در چنین شرایطی، این استراتژی نقش یک سپر دفاعی را ایفا میکند و از داراییهای شما محافظت میکند.
علاوهبر این استفاده از استراتژیهای مناسب هجینگ، میتواند آسیبپذیری در برابر این نوسانات را کاهش دهد و تصمیمگیریهای هیجانی را کنترل کند. بدین ترتیب سرمایهگذاران با آرامش بیشتری میتوانند در بازار فعالیت داشت. اگرچه این روش هزینهها و پیچیدگیهای اجرایی دارد، اما همچنان یک ابزار مهم برای مدیریت سرمایه به حساب میآید. اگر به درستی و با آگاهی از آن استفاده شود، علاوهبر جلوگیری از زیان، میتواند موجب سوددهی شود.
این مقاله را با دوستانتان به اشتراک بگذارید تا آنها نیز با آگاهی و آمادگی بیشتری وارد دنیای ترید شوند. همچنین اگر تجربهای در زمینه هج کردن دارید، خوشحال میشویم آن را با ما و دیگر خوانندگان به اشتراک بگذارید تا همگی از تجربیات ارزشمند یکدیگر استفاده کنیم.
