تحلیل آنچین چیست؟ کلید درک رفتار بازار ارزهای دیجیتال از درون بلاکچین

بررسی داده‌هایی که از بلاکچین دریافت می‌کنید ارزش بسیار بالایی برای فعالان بازار کریپتو دارد. تحلیل آنچین به بررسی عمیق این داده‌ها در دسته بندی‌های مختلف می‌پردازد و با استفاده از آن می‌توانید درک بسیار جامعی از بازار ارز دیجیتال به دست بیاورید. 

در این مقاله از ارزیکال همه مواردی که لازم است در مورد این مبحث بدانید را بررسی خواهیم کرد و یک دیدگاه جامع از تحلیل آنچین را ارائه می‌دهیم.

آشنایی با تحلیل آنچین

تحلیل آنچین (On-Chain Analysis) فرآیند بررسی داده‌هایی است که مستقیماً از بلاکچین استخراج می‌شوند. برخلاف تحلیل تکنیکال که بر پایه نمودار قیمت و روندهای گذشته است یا تحلیل فاندامنتال که عوامل بنیادین مثل تیم پروژه یا کاربرد فناوری را بررسی می‌کند، تحلیل آنچین تمرکز خود را بر فعالیت واقعی کاربران در شبکه قرار می‌دهد.

این روش با استفاده از اطلاعات عمومی و شفاف بلاکچین نظیر تعداد تراکنش‌ها، آدرس‌های فعال، موجودی کیف پول‌ها، ذخایر صرافی‌ها، مدت زمان نگهداری کوین‌ها و حجم جابه‌جایی دارایی سعی دارد رفتار سرمایه‌گذاران را درک کند و الگوهای احتمالی بازار را کشف و تجزیه و تحلیل کنید.

در مجموع باید بگوییم که تحلیل آنچین مکملی قدرتمند برای سایر روش‌های تحلیلی است و به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا تصمیمات خود را بر پایه داده‌های دقیق و واقعی از شبکه اتخاذ کنند، نه فقط سیگنال‌های قیمتی.

معیار Coin Days Destroyed در تحلیل درون زنجیره‌ای چیست؟

معیار Coin Days Destroyed یا به اختصار CDD یکی از شاخص‌های مهم در تحلیل آنچین است که به بررسی رفتار سرمایه‌گذاران بلندمدت می‌پردازد. برای درک این شاخص، باید ابتدا مفهوم “Coin Days” را بفهمیم.

اگر فردی یک کوین را به مدت ۱۰ روز بدون انتقال نگه دارد، ۱۰ Coin Days ایجاد می‌شود. وقتی این کوین منتقل شود، آن ۱۰ Coin Days «نابود» یا صفر می‌شود.

CDD مجموع Coin Daysهایی است که در یک دوره مشخص (مثلاً روزانه) از بین می‌روند. این شاخص به ما می‌گوید چه مقدار از دارایی‌هایی که برای مدتی در کیف پول‌ها بی‌حرکت بوده‌اند، اکنون دوباره فعال شده‌اند.

در مورد کاربردهای CDD باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• اگر مقدار CDD افزایش پیدا کند، می‌تواند نشان این باشد که سرمایه‌گذاران بلندمدت در حال فروش یا انتقال دارایی‌های خود هستند. این اتفاق معمولاً سیگنالی برای پایان یک روند صعودی یا شروع اصلاح بازار است.
• در مقابل، اگر مقدار آن پایین باقی بماند، به معنای عدم تحرک سرمایه‌گذاران قدیمی و احتمالاً ادامه فاز انباشت و ثبات بازار است.

این شاخص اغلب در کنار نمودار قیمت بررسی می‌شود تا نقاط عطف مهم در ورود و خروج بازیگران بزرگ (نهنگ‌ها و هولدرها) شناسایی شود. پلتفرم‌هایی مانند Glassnode یا CryptoQuant معمولاً این داده را به شکل روزانه منتشر می‌کنند.

داده درون‌ زنجیره‌ای (On-Chain Data) چیست؟

داده‌های درون‌زنجیره‌ای به اطلاعاتی گفته می‌شود که مستقیماً از بلاکچین استخراج می‌شوند و تمامی تراکنش‌ها، تغییرات موجودی کیف پول‌ها، تعاملات با قراردادهای هوشمند، و وضعیت کلی شبکه را در بر می‌گیرد. این اطلاعات شفاف، تغییرناپذیر و به‌صورت عمومی در دسترس هستند و اساس تحلیل آنچین را شکل می‌دهند.

از آنجا که هر تراکنش روی بلاکچین به‌طور دائمی ثبت می‌شود، تحلیلگران با تحلیل آن‌ها به بررسی دقیق الگوهای رفتاری کاربران، روند جابه‌جایی دارایی‌ها و سلامت عمومی شبکه مشغول می‌شوند. برخلاف داده‌های سنتی بازار که ممکن است دست‌کاری یا سانسور شوند، داده‌های آنچین قابل اتکا و تغییر ناپذیر هستند.

مهم‌ترین انواع داده‌های درون‌زنجیره‌ای عبارت‌اند از:

• تعداد تراکنش‌ها: این دیتا نشان‌دهنده فعالیت کلی در شبکه است. افزایش آن می‌تواند سیگنالی برای رشد استفاده و پذیرش بیشتر شبکه باشد.
• حجم تراکنش‌ها: ارزش کلی دارایی‌هایی که در یک بازه زمانی منتقل شده‌اند با بررسی حجم تراکنش‌ها اتفاق می‌افتد. حجم بالا معمولاً با نوسانات بالاتر قیمتی همراه است.
• آدرس‌های فعال: این شاخص آدرس‌هایی که در بازه زمانی مشخص، تراکنش داشته‌اند را رهگیری می‌کند و معیاری برای بررسی مشارکت کاربران است.
• موجودی کیف پول‌ها: میزان موجودی مخصوصاً در کیف پول‌های نهنگ‌ها، می‌تواند سیگنالی برای خرید یا فروش گسترده در مورد یک ارز باشد.
• جابه‌جایی‌ها بین کیف پول‌ها و صرافی‌ها: ورود به صرافی‌ها معمولاً نشانه‌ای از آمادگی برای فروش، و خروج از صرافی‌ها سیگنالی برای نگهداری بلند مدت است.
• تعاملات با قراردادهای هوشمند: مخصوصاً در شبکه‌هایی مثل اتریوم، بررسی این داده‌ها برای درک فعالیت‌های حوزه دیفای و اپلیکیشن‌های غیر متمرکز (dAppها) ضروری است.

این داده‌ها پایه‌ و اساس همه تحلیل‌های آنچین محسوب می‌شوند و به دلیل شفافیت و غیرقابل‌تغییر بودن، تحلیل مبتنی بر آن‌ها یکی از دقیق‌ترین روش‌ها برای درک واقعی بازار کریپتو است. دیتاهایی که از این روش به دست می‌آیند در استراتژی‌ها و فعالیت‌های مختلفی مانند دکس تریدینگ اهمیت بسیاری دارد.

تفاوت On-Chain و Off-Chain چیست؟

تحلیل بازار ارزهای دیجیتال به دو نوع داده اصلی تکیه دارد: داده‌های درون‌زنجیره‌ای (On-Chain) و داده‌های خارج از زنجیره (Off-Chain). 

داده‌های On-Chain مستقیماً از بلاکچین استخراج می‌شوند و شامل مواردی مثل تراکنش‌ها، آدرس‌های فعال، حجم انتقالات، نرخ هش، میزان سرمایه قفل شده (TVL) و ذخایر صرافی‌ها هستند. این اطلاعات شفاف، عمومی و غیرقابل تغییر هستند و رفتار واقعی کاربران در شبکه را منعکس می‌کنند.

در مقابل، داده‌های Off-Chain خارج از ساختار بلاکچین ایجاد می‌شوند و شامل اخبار، تحلیل‌های رسانه‌ای، احساسات بازار، فعالیت تیم پروژه و اطلاعات مربوط به شبکه‌های اجتماعی هستند. این نوع داده‌ها گرچه بسیار کاربردی‌اند، اما ممکن است دستخوش شایعات، جهت‌گیری یا دستکاری قرار بگیرند.

تحلیلگران حرفه‌ای معمولاً از ترکیب این دو نوع دیتا استفاده می‌کنند. داده‌های آنچین مشخص می‌کنند چه اتفاقی در شبکه رخ داده و داده‌های آف‌چین کمک می‌کنند بفهمیم چرا آن اتفاق افتاده است. برای مثال، افزایش خروج بیت کوین از صرافی‌ها (On-Chain) در کنار اخبار مثبتی درباره سرمایه‌گذاری نهادی (Off-Chain)، می‌تواند سیگنال ادامه روند صعودی ا برای ما صادر کند.

در نتیجه باید بگوییم که درک کامل بازار تنها با تحلیل هم‌زمان هر دو دسته داده به‌دست می‌آید و نیاز است تا هر دو دسته دیتاهای آن‌چین و آف‌چین را به خوبی بررسی کنید. در جدول زیر مقایسه این دو نوع دیتا را مرور می‌کنیم:

تحلیل فاندامنتال، تکنیکال و آنچین، چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

در فضای کریپتو، سه رویکرد اصلی برای تحلیل بازار وجود دارد: تحلیل فاندامنتال، تحلیل تکنیکال و تحلیل آنچین. هرکدام از این روش‌ها زاویه‌ای متفاوت و مخصوص به خود برای بررسی بازار دارند و ترکیب آن‌ها منجر به تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر می‌شود.

تحلیل فاندامنتال یا بنیادی به بررسی ارزش ذاتی یک پروژه می‌پردازد. معیارهایی مانند تیم توسعه‌دهنده، کاربرد واقعی پروژه، نقشه راه، مدل اقتصادی یا توکنومیک (Tokenomics) و میزان پذیرش عمومی در این نوع تحلیل مدنظر قرار می‌گیرند. هدف تحلیل فاندامنتال تشخیص این است که آیا پروژه در بلندمدت ارزش سرمایه‌گذاری دارد یا خیر.

تحلیل تکنیکال بر پایه رفتار گذشته قیمت و الگوهای نموداری بنا شده است. ابزارهایی مثل خطوط روند، الگوهای قیمتی، اندیکاتورها (مانند RSI و اندیکتور مکدی) و حجم معاملات برای شناسایی نقاط ورود و خروج مناسب به‌کار می‌روند. تحلیل تکنیکال برای معاملات کوتاه‌مدت و میان‌مدت کاربرد فراوانی دارد.

تحلیل آنچین مختص بازار رمزارزهاست و بر داده‌های بلاکچینی مانند آدرس‌های فعال، جریان ورودی/خروجی به صرافی‌ها، فعالیت نهنگ‌ها، و ارزش TVL تمرکز دارد. این روش اطلاعاتی از رفتار واقعی کاربران در اختیار قرار می‌دهد که تحلیل تکنیکال یا فاندامنتال قادر به شناسایی دقیق آن نیستند.

باید اشاره کنیم که ترکیب سه روش بهترین نتایج را می‌دهد؛ به نحوی که تحلیل فاندامنتال مشخص می‌کند چه پروژه‌ای ارزشمند است، تکنیکال زمان مناسب معامله را نشان می‌دهد و آنچین رفتار پنهان کاربران را آشکار می‌سازد.

نحوه تجزیه و تحلیل داده درون‌ زنجیره‌ای

تا اینجا متوجه شدیم که تحلیل داده‌های آنچین به بررسی عمیق فعالیت‌های واقعی در شبکه بلاکچین می‌پردازد. برخلاف تحلیل تکنیکال که بر نمودار قیمت تمرکز می‌کند، این نوع تحلیل با داده‌هایی مثل تراکنش‌ها، کیف پول‌ها و رفتار سرمایه‌گذاران سر و کار دارد. برای نتیجه‌گیری دقیق، بررسی شاخص‌ها باید به‌صورت ترکیبی انجام شود.

در ادامه نحوه تجزیه و تحلیل داده‌های آنچین را بررسی می‌کنیم.

• آدرس‌های فعال (Active Addresses): دیتاهای این بخش نشان‌دهنده تعداد آدرس‌هایی است که در یک بازه مشخص تراکنش داشته‌اند. افزایش این عدد معمولاً بیانگر رشد مشارکت کاربران است، درحالی‌که کاهش آن می‌تواند نشانه رکود یا بی‌علاقگی به شبکه باشد.
• حجم تراکنش‌ها (Transaction Volume): این شاخص میزان ارز دیجیتال جابه‌جا شده در شبکه را نشان می‌دهد. حجم بالا معمولاً با تحرک قیمتی همراه است، ولی جهت‌گیری آن وابسته به مسیر انتقال دارایی‌هاست (ورود به صرافی یا خروج از آن).
• توزیع عرضه (Supply Distribution): بررسی اینکه چه مقدار از عرضه در اختیار نهنگ‌ها، کاربران عادی یا صرافی‌هاست می‌تواند قدرت روند فعلی بازار یا احتمال نوسانات ناگهانی را مشخص کند.
• ارزش کل قفل‌شده: TVL یک شاخص مهم در شبکه‌های دیفای است که ارزش دلاری دارایی‌های قفل‌شده در قراردادهای هوشمند را نشان می‌دهد. افزایش آن معمولاً به معنای اعتماد کاربران و رشد اکوسیستم است.

جمع‌بندی دیتاهای این شاخص‌ها به تحلیلگران کمک می‌کند تا وضعیت کلی شبکه، فاز بازار (انباشت یا توزیع)، و رفتار احتمالی بازیگران بزرگ و نهنگ‌ها را بهتر درک کند.

شاخص‌های مهم در تحلیل درون‌ زنجیره‌ای

تحلیل آنچین بر پایه شاخص‌هایی است که رفتار کاربران و جریان سرمایه را در شبکه بلاکچین شفاف می‌کنند. در ادامه، مهم‌ترین شاخص‌های مخصوص به تحلیل On-Chain را بررسی می‌کنیم.

Realized Profits and Losses (سود و زیان تحقق‌یافته)

این شاخص نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران هنگام انتقال دارایی، چقدر سود یا ضرر واقعی را محقق کرده‌اند. اگر کوینی با قیمتی بالاتر از قیمت خرید جابه‌جا شود، سود و در غیر این صورت، ضرر محاسبه می‌شود. 

افزایش سود تحقق‌یافته می‌تواند نشانه‌ای از برداشت سود گسترده و احتمال وقوع اصلاح باشد، درحالی‌که افزایش ضررها ممکن است نشانگر تسلیم سرمایه‌گذاران در قیمت‌های پابین و کف بازار باشد.

Supply in Profit and Loss (عرضه در سود یا ضرر)

درصدی از کوین‌هایی را که در حال حاضر در سود یا ضرر هستند در این دیتاها بررسی می‌شود. این شاخص برای تشخیص اشباع خرید یا فروش بسیار کاربردی است. مثلاً اگر بیش از ۹۰٪ عرضه در سود باشد، احتمال افزایش فشار فروش را باید جدی بگیریم.

Realized Cap (ارزش تحقق‌یافته)

به‌جای محاسبه ارزش بازار بر اساس قیمت لحظه‌ای، این شاخص هر واحد کوین را با توجه به قیمتی که آخرین بار منتقل شده حساب می‌کند. این قیمت چون نوسان کمتری نسبت به مارکت کپ دارد، تصویر دقیق‌تری از ارزش واقعی بازار ارائه می‌دهد.

این شاخص‌ها در کنار هم به تحلیلگران کمک می‌کنند فازهای مختلف بازار را شناسایی و حرکات بزرگ سرمایه‌گذاران را بهتر درک کند.

اما مفاهیم دیگری هم در تحلیل آنچین هستند که آشنایی با آن‌ها می‌تواند کمک زیادی به شما در اتخاذ تصمیم‌گیری‌هایتان کند. در ادامه آن مفاهیم را مرور خواهیم کرد.

مفاهیم مهم دیگر در تحلیل On-Chain

در کنار شاخص‌های اصلی، مفاهیم مکمل دیگری نیز وجود دارند که تحلیل دقیق‌تر و کاربردی‌تری از رفتار بازار ارائه می‌دهند. این شاخص‌ها را در پایین می‌بینید:

• موجودی صرافی‌ها (Exchange Reserves): بررسی میزان بیت کوین یا اتریوم نگهداری‌شده در صرافی‌ها یکی از ابزارهای مهم تحلیل آنچین است. افزایش ذخایر اغلب به معنی آمادگی برای فروش و فشار نزولی است، در حالی که کاهش آن می‌تواند سیگنالی از انباشت و نگهداری بلندمدت باشد.
• مجموع تراکنش‌ها: تعداد کل تراکنش‌ها در شبکه‌هایی مانند بیت کوین و اتریوم، میزان مشارکت کاربران را نشان می‌دهد. رشد پایدار در این عدد نشانه‌ای از تقویت شبکه است، ولی افزایش ناگهانی و غیر منطقی آن باید با دقت بیشتری بررسی شود. چرا که ممکن است ناشی از فعالیت ربات‌ها یا انتقالات درون‌صرافی باشد.
• اندیکاتور Pi-Cycle: این اندیکاتور ترکیبی از دو میانگین متحرک 111 روزه و 350 روزه (ضرب در 2) که در گذشته توانسته سقف‌های قیمتی بیت کوین را شناسایی کند. برخورد این دو میانگین ممکن است سیگنالی برای پایان روند صعودی باشد.
• MVRV-Z Score: با این دیتا می‌توانیم اختلاف بین مارکت کپ و Realized Cap را بررسی کرده و از آن برای تشخیص نقاط سقف و کف بازار استفاده کنیم. مقادیر بالا معمولاً با اوج گرفتن قیمت‌ها در بازار همراه هستند و مقادیر پایین نشانه‌ای از قرار داشتن قیمت‌ها در کف و فرصت ورود بالقوه محسوب می‌شوند.
• NUPL (سود/زیان تحقق‌نیافته): این شاخص نشان‌دهنده وضعیت سود یا ضرر کل بازار است، بدون اینکه کوین‌ها حتماً منتقل شده باشند. مقدار مثبت بالا معمولاً اشباع خرید را نشان می‌دهد و مقدار منفی نشان از بازار نزولی یا نزدیکی به کف قیمتی دارد.
• نرخ هش بیت کوین (Hash Rate): هش ریت نشان‌دهنده قدرت پردازشی شبکه است. افزایش آن معمولاً نشانه امنیت بالاتر و اعتماد ماینرها به آینده شبکه است، ولی نوسانات شدید آن می‌تواند به دلیل تغییرات قوانین یا مهاجرت ماینرها باشد.

پلتفرم‌های ارائه‌دهنده خدمات تجزیه و تحلیل درون‌ زنجیره‌ای

برای تحلیل دقیق داده‌های آنچین، ابزارها و پلتفرم‌های متعددی در دسترس کاربران قرار دارد که هرکدام نقاط قوت خاص خود را دارند. در ادامه، مهم‌ترین پلتفرم‌هایی که می‌توانید دیتاهای آنچین را از آن‌ها دریافت کنید را معرفی می‌کنیم. 

پلتفرم Coin Metrics

یکی از معتبرترین منابع داده‌های بلاکچینی است که اطلاعاتی دقیق، استاندارد و ساختاریافته درباره شبکه‌های مختلف ارائه می‌دهد. تمرکز این پلتفرم بیشتر بر پژوهش‌های آماری و مقایسه عملکرد پروژه‌هاست. کاربران حرفه‌ای و مؤسسات از Coin Metrics به‌دلیل دقت بالای داده‌هایش بهره می‌برند.

Glassnode

یکی از پرکاربردترین ابزارهای تحلیل آنچین است که با ارائه نمودارهای تعاملی، شاخص‌هایی مثل NUPL، MVRV، ذخایر صرافی‌ها و رفتار نهنگ‌ها را نمایش می‌دهد. رابط کاربری ساده و داده‌های به‌روز آن را به گزینه‌ای مناسب برای همه—from مبتدی تا حرفه‌ای—تبدیل کرده است.

DappRadar

مرجع اصلی تحلیل اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) است. اطلاعاتی مانند تعداد کاربران فعال، حجم تراکنش‌ها و ارزش قفل‌شده در پروتکل‌ها را نمایش می‌دهد. برای تحلیل پروژه‌های دیفای و وب 3.0 مانند Aave، یونی سواپ یا Axie Infinity بسیار مفید است.

Dune Analytics

ابزاری قدرتمند و مبتنی بر SQL است که کاربران می‌توانند داشبوردهای سفارشی بسازند و داده‌های زنده از بلاکچین را تحلیل کنند. این پلتفرم توسط جامعه کاربران تقویت شده و داده‌های آماده بسیار زیادی دارد.

IntoTheBlock

پلتفرمی کاربرپسند با طراحی بصری بالا که داده‌هایی مانند جریان سرمایه، تحلیل احساسات، توزیع نهنگ‌ها و پیش‌بینی‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را ارائه می‌دهد. برای کاربران سریع‌تصمیم‌گیر و معامله‌گران کوتاه‌مدت بسیار مناسب است.

CryptoQuant

تمرکز اصلی آن روی ردیابی نهنگ‌ها، صرافی‌ها و فشار فروش است. ابزارهایی مانند هشدار آنی، API و فیلترهای حرفه‌ای باعث شده میان تحلیلگران حرفه‌ای بسیار محبوب باشد.

مزایای استفاده از تحلیل آنچین

تا اینجا متوجه شدیم که تحلیل On-Chain می‌تواند کاربردهای مختلفی داشته باشد و اطلاعات ارزشمندی را در اختیار ما قرار می‌دهد. در این قسمت به مهم‌ترین مزایای استفاده از این دیتاها در بازار کریپتو اشاره خواهیم کرد.

ارائه سیگنال‌های معاملاتی

تحلیل آنچین با ارائه داده‌های واقعی از فعالیت‌های بلاکچین، سیگنال‌های معاملاتی دقیق‌تری نسبت به روش‌های سنتی ارائه می‌دهد. همان‌طور که اشاره کردیم، برخلاف تحلیل تکنیکال که بر اساس الگوهای قیمتی گذشته عمل می‌کند، تحلیل آنچین رفتار واقعی سرمایه‌گذاران را رصد می‌کند. شاخص‌هایی مانند ورود و خروج دارایی از صرافی‌ها، تغییرات موجودی نهنگ‌ها و حجم تراکنش‌ها می‌توانند نشانه‌های واضحی از تغییر روند بازار ارائه دهند. 

زمان‌بندی آنچین

یکی از قوی‌ترین مزیت‌های تحلیل آنچین، توانایی آن در تعیین زمان‌بندی مناسب برای معاملات است. شاخص‌هایی مانند MVRV (نسبت ارزش بازار به ارزش تحقق یافته)، NUPL (سود و زیان تحقق نیافته خالص) و SOPR (نسبت سود خروجی به ورودی) به تحلیلگران کمک می‌کنند موقعیت فعلی بازار را در چرخه قیمتی تشخیص دهند. 

برای مثال، زمانی که MVRV به سطوح بالایی می‌رسد، معمولاً نشان‌دهنده اشباع خرید و احتمال اصلاح قیمت است. از طرف دیگر، وقتی NUPL به مناطق منفی شدید می‌رسد، ممکن است نشان‌دهنده کف بازار باشد. 

مدیریت ریسک

تحلیل آنچین ابزارهای قدرتمندی برای مدیریت ریسک در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهد. با رصد رفتار نهنگ‌ها، تغییرات در توزیع دارایی‌ها و حجم معاملات، می‌توان خطرات بالقوه بازار را شناسایی کرد. برای مثال، افزایش ناگهانی انتقال دارایی توسط نهنگ‌ها به صرافی‌ها معمولاً مقدمه‌ای بر فشار فروش محسوب می‌شود که باید از آن‌ها استفاده کرد.

سرمایه‌گذاری بلندمدت (Long-term Investment)

برای سرمایه‌گذاران بلندمدت، تحلیل آنچین ابزاری ضروری برای ارزیابی سلامت و پتانسیل رشد پروژه‌ها است. شاخص‌هایی مانند «میانگین زمان نگهداری»، «نسبت هولد یا HODL» و «ارزش تحقق یافته» (Realized Cap) می‌توانند نشان‌دهنده میزان تعهد سرمایه‌گذاران به یک دارایی باشند. 

برای مثال، افزایش میانگین زمان نگهداری بیت کوین معمولاً نشان‌دهنده افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به آینده آن است. همچنین، تحلیل تغییرات در توزیع دارایی بین گروه‌های مختلف سرمایه‌گذار می‌تواند نشان دهد آیا پروژه در حال جذب سرمایه‌گذاران بلندمدت است یا خیر.

شناسایی مراحل انباشت یا توزیع (Accumulation or Distribution)

تحلیل آنچین مراحل مهم انباشت (تجمع دارایی) و توزیع (فروش دارایی) را در بازار را شناسایی می‌کند. زمانی که موجودی صرافی‌ها کاهش می‌یابد و همزمان موجودی کیف پول‌های بزرگ افزایش پیدا می‌کند، معمولاً نشان‌دهنده مرحله انباشت است. برعکس، افزایش موجودی صرافی‌ها همراه با کاهش موجودی نهنگ‌ها می‌تواند نشانه‌ای از مرحله توزیع باشد. 

شاخص‌هایی مانند «جریان خالص ورود و خروج صرافی‌ها» و «تغییرات موجودی نهنگ‌ها» برای شناسایی این مراحل بسیار مفید هستند. این اطلاعات به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند استراتژی‌های خود را با توجه به مرحله فعلی بازار تنظیم کنند. 

تایید فاندامنتال (Confirmation of Fundamentals)

تحلیل آنچین ابزاری برای تایید یا رد تحلیل‌های فاندامنتال محسوب می‌شود. شاخص‌هایی مانند رشد تعداد کاربران فعال، افزایش تعداد تراکنش‌ها و رشد ارزش قفل‌شده در پروتکل‌ها (TVL) می‌توانند نشان‌دهنده پذیرش واقعی یک پروژه باشند. برای مثال، اگر یک پروژه از نظر فاندامنتال قوی به نظر برسد اما داده‌های آنچین رشد کاربران فعال یا حجم تراکنش‌ها را نشان ندهد، ممکن است نشانه‌ای از ضعف واقعی پروژه باشد.

اعتبارسنجی تحلیل تکنیکال (Technical Analysis Validation)

تحلیل آنچین می‌تواند سیگنال‌های تحلیل تکنیکال را تایید یا رد کند. برای مثال، اگر تحلیل تکنیکال شکست یک سطح مقاومتی را پیش‌بینی کند، اما داده‌های آنچین نشان دهنده خروج سرمایه یا کاهش فعالیت کاربران باشد، ممکن است این شکست معتبر نباشد. برعکس، اگر تحلیل تکنیکال سیگنال خرید دهد و همزمان داده‌های آنچین نشان‌دهنده ورود سرمایه‌گذاران بزرگ یا کاهش موجودی صرافی‌ها باشد، می‌توان به قدرت این سیگنال اطمینان بیشتری داشت.

تایید روند (Trend Confirmation)

با استفاده از تحلیل آنچین می‌توان قدرت و اعتبار روندهای بازار را تایید کنیم. زمانی که قیمت در حال افزایش است، داده‌های آنچین مانند رشد تعداد آدرس‌های فعال، افزایش حجم معاملات واقعی و ورود سرمایه جدید می‌توانند نشان‌دهنده پشتیبانی واقعی از این روند باشند. برعکس، اگر قیمت رشد کند اما داده‌های آنچین کاهش فعالیت یا خروج سرمایه را نشان دهند، ممکن است این روند پایدار نباشد. 

تحلیل درون‌زنجیره‌ای چه محدودیت‌ها و معایبی دارد؟

با اینکه تحلیل آنچین ابزار قدرتمندی برای شناخت دقیق بازار است، اما مثل هر روش تحلیلی دیگر، محدودیت‌ها و نقاط ضعفی هم دارد که باید در استفاده از آن مدنظر قرار دهید. در این بخش به مهم‌ترین چالش‌ها هنگام استفاده از این دیتاها اشاره می‌کنیم.

ارائه اطلاعات ناقص

تحلیل آنچین تنها به داده‌های ثبت‌شده روی بلاکچین دسترسی دارد، در حالی که بخشی از فعالیت‌های بازار در صرافی‌های غیر متمرکز یا شبکه‌های لایه‌دوم (Layer 2) انجام می‌شود که بلافاصله روی زنجیره اصلی منعکس نمی‌شوند.

برای مثال، معاملات آتی (Futures) یا معاملات مارجین در بسیاری از موارد تا زمان تسویه نهایی در داده‌های آنچین ظاهر نمی‌شوند. این محدودیت باعث می‌شود تحلیلگران نتوانند رفتار کامل بازار را رصد کنند و ممکن است سیگنال‌های مهمی را از دست بدهند. 

دستکاری نهنگ‌ها

نهنگ‌ها می‌توانند با جابجایی دارایی بین آدرس‌های مختلف یا ایجاد حجم معاملات ساختگی، داده‌های آنچین را تحریف کنند. برای مثال، یک نهنگ ممکن است با انتقال مکرر دارایی بین کیف‌پول‌های خود، حجم معاملات را به صورت مصنوعی افزایش دهد تا تصور افزایش فعالیت بازار را ایجاد کند. این کار می‌تواند سایر سرمایه‌گذاران را فریب دهد و منجر به تصمیم‌گیری‌های نادرست بر اساس داده‌های دستکاری‌شده شود.

عدم در نظر گرفتن عمق بازار

تحلیل آنچین عمدتاً بر روی تراکنش‌ها و موجودی آدرس‌ها تمرکز دارد، اما عمق بازار (Market Depth) و نقدینگی را به‌طور کامل نشان نمی‌دهد. برای مثال، ممکن است یک آدرس حاوی مقدار زیادی رمزارز باشد، اما صاحب آن قصد فروش در کوتاه‌مدت را نداشته باشد. در مقابل، یک آدرس با موجودی کمتر ممکن است به‌دلیل قرار گرفتن سفارش‌های فروش بزرگ در صرافی‌ها، تاثیر بیشتری بر قیمت بگذارد.

عدم ارتقای شبکه و فورک‌ها

زمانی که یک بلاکچین دچار فورک می‌شود یا یک ارتقای اساسی (مثل انتقال اتریوم به اثبات سهام)، داده‌های تاریخی آنچین ممکن است دیگر مرتبط نباشند. برای مثال، پس از هارد فورک بیت کوین کش از بیت کوین، معیارهایی مانند تعداد تراکنش‌ها یا ارزش انتقالی دیگر قابل قبول نبودند، چون شبکه به دو بخش تقسیم شدند. این تغییرات می‌تواند الگوهای گذشته را بی‌اعتبار کند و تحلیلگران مجبورند روش‌های خود را به‌روزرسانی کنند.

مقدار نمونه کوچک

در مقایسه با بازارهای سنتی مانند سهام یا فارکس، داده‌های آنچین ارزهای دیجیتال معمولاً تاریخچه کوتاه‌تری دارند. برای مثال، بیت کوین تنها از سال ۲۰۰۹ وجود داشته و بسیاری از آلتکوین‌ها حتی جوان‌تر هستند. این محدودیت باعث می‌شود تحلیلگران نتوانند الگوهای بلندمدت را با اطمینان بررسی کنند، زیرا داده‌های کافی برای آزمون فرضیه‌ها در چرخه‌های مختلف بازار وجود ندارد.

دستکاری داده‌ها

برخی از پروژه‌های بلاکچینی ممکن است عمداً داده‌های آنچین را تحریف کنند تا تصور بهتری از فعالیت شبکه‌شان ایجاد شود. برای مثال، یک پروژه ممکن است با ایجاد تراکنش‌های ساختگی بین آدرس‌های خود، تعداد تراکنش‌های روزانه را افزایش دهد تا وانمود کند که کاربران زیادی دارد. این کار می‌تواند سرمایه‌گذاران را گمراه کند و باعث شود ارزش توکن به صورت مصنوعی بالا برود. 

انواع استراتژی‌های تحلیل درون‌زنجیره‌ای

تحلیل آنچین فقط برای مشاهده داده‌ها نیست، بلکه می‌توان از آن در قالب استراتژی‌های مختلف برای معامله یا سرمایه‌گذاری استفاده کرد. در ادامه سه استراتژی پرکاربرد در حوزه تحلیل On-Chain را بررسی می‌کنیم.

استراتژی نگهداری بلندمدت در مقابل معاملات فعال

سرمایه‌گذاران بلندمدت معمولاً از تحلیل آنچین برای شناسایی فازهای انباشت و درک رفتار هولدرها استفاده می‌کنن. شاخص‌هایی مثل Coin Age (سن کوین‌ها)، Dormancy (میانگین زمان غیرفعال بودن دارایی‌ها) و کاهش ذخایر صرافی‌ها، نشان می‌دهند که کاربران تمایل به فروش ندارند. در مقابل، معامله‌گران کوتاه‌مدت بیشتر به رفتار نهنگ‌ها، جریان ورودی/خروجی صرافی‌ها و حجم تراکنش‌ها توجه می‌کنند. هر دو گروه می‌توانند با استفاده هوشمندانه از داده‌های آنچین، استراتژی مناسب با سبک خودشان را انتخاب کنند.

استراتژی زمان‌بندی بازار (Market Timing)

شاخص‌هایی مثل MVRV و NUPL برای زمان‌بندی بازار بسیار مفید هستند. وقتی NUPL در سطوح بالای مثبت قرار دارد، احتمال فروش بالا می‌روند؛ در حالی که سطوح منفی می‌تواند نشان دهنده اصلاح بازار و فرصت ورود مناسب باشد. MVRV-Z Score هم برای تشخیص نقاط اشباع قیمتی به‌کار می‌رود. تحلیلگران از این ابزارها برای شناسایی سقف‌ها و کف‌های احتمالی استفاده می‌کنند.

استراتژی ردیابی فعالیت سازمانی

از آنجا که فضای بلاکچین کاملاً شفاف است، کیف پول‌های بزرگ مثل کیف پول صرافی‌ها یا سرمایه‌گذاران سازمانی قابل ردیابی هستند. مشاهده برداشت یا واریزهای ناگهانی در این کیف پول‌ها سیگنالی برای آغاز انباشت یا توزیع باشد. این استراتژی برای پیش‌بینی حرکات سنگین بازار و ورود به موقع به روندها بسیار موثر خواهد بود.

تحلیل آنچین نمایشی کامل از دیتاهای بلاکچین

تحلیل آنچین یکی از دقیق‌ترین، شفاف‌ترین و منحصربه‌فردترین روش‌های بررسی بازار ارزهای دیجیتال است. برخلاف بسیاری از ابزارهای تحلیلی که به داده‌های قابل‌دستکاری یا احساسات کاربران متکی هستند، تحلیل آنچین مستقیماً بر اساس رفتار واقعی کاربران در شبکه بنا شده و به همین دلیل قابل اتکاتر است.

این روش به ما امکان می‌دهد تا اتفاقات پشت پرده بازار را بهتر ببینیم. با این حال، تحلیل آنچین زمانی بهترین عملکرد را دارد که در کنار تحلیل فاندامنتال و تکنیکال استفاده شود.

در انتها باید به این نکته اشاره کنیم که ابزارهای تحلیل آنچین فقط وقتی موثر خواهند بود که تحلیل‌گری که قصد استفاده از آن را دارد دانش لازم را هم داشته باشد. انتخاب شاخص درست، توجه به تایم‌فریم مناسب و درک رفتار سرمایه‌گذاران، نکات کلیدی برای بهره‌گیری هوشمندانه از این روش تحلیلی هستند.

سوالات متداول

مهم‌ترین شاخص‌های آنچین کدام‌اند؟

شاخص‌های NUPL، MVRV-Z Score، Realized Cap، Exchange Reserve و آدرس‌های فعال از مهم‌ترین شاخص‌ها در تحلیل آنچین هستند.

آیا تحلیل آنچین به‌تنهایی کافی است؟

خیر. برای تصمیم‌گیری دقیق‌تر باید آن را با تحلیل تکنیکال و فاندامنتال ترکیب کنید.

چطور از پلتفرم‌های آنچین استفاده کنیم؟

پلتفرم‌هایی مثل Glassnode، CryptoQuant و IntoTheBlock ابزارهای تحلیلی متنوعی ارائه می‌دهند که بسیاری از آن‌ها رایگان هستند.

برای چه کسانی مناسب‌تر است؟

هم تریدرها (برای زمان‌بندی بهتر) و هم سرمایه‌گذاران بلندمدت (برای درک رفتار شبکه) می‌توانند از آن استفاده کنند.

آیا داده‌های آنچین قابل اعتماد هستند؟

بله، چون از بلاکچین استخراج می‌شوند و تغییر ناپذیرند؛ اما تفسیر آن‌ها نیازمند دانش و دقت است. همچنین احتمال دستکاری جزئی آن‌ها توسط نهنگ‌های بزرگ بازار را باید در نظر بگیرید.