تحلیل تکنیکال و فاندامنتال چیست؟ | تفاوت‌ها، کاربردها و راهنمای جامع

تحلیل تکنیکال و فاندامنتال چیست و کدام یک برای شما مناسب‌تر است؟ رازهای موفقیت در بازارهای مالی را با همین تحلیل‌ها کشف کنید! تحلیل دقیق و درست به عنوان ابزاری ضروری برای تصمیم‌ گیری‌های آگاهانه در بازارهای مالی شناخته می‌شود. بدون تحلیل، سرمایه‌گذاری می‌تواند به یک بازی شانسی تبدیل شود که نتیجه‌ای جز ضرر و زیان نخواهد داشت؛ اما سوال اصلی اینجاست که تفاوت تحلیل تکنیکال و فاندامنتال چیست؟  

دو رویکرد اصلی در تحلیل بازارهای مالی، تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) و تحلیل فاندامنتال (Fundamental Analysis) هستند. این دو روش، اگر چه از نظر ماهیت و ابزارها متفاوت‌اند؛ اما می‌توانند به عنوان مکمل یکدیگر استفاده شوند. هدف این مقاله پاسخ به سوال تحلیل تکنیکال و فاندامنتال چیست و ارائه اطلاعات ضروری، کاربردی در این زمینه است.

این مقاله ارزیکال به عنوان یک راهنمای جامع، تمام نیازهای اطلاعاتی شما را برطرف کرده و کمک می‌کند تا با آگاهی کامل، روش تحلیل مناسب خود را انتخاب کنید. 

تحلیل تکنیکال چیست؟

قبل از هرکاری شناسایی مفاهیم بسیار مهم است. تحلیل تکنیکال و فاندامنتال چیست؟ تحلیل تکنیکال روشی برای پیش‌بینی حرکات آینده قیمت دارایی‌هایی مانند ارز، کالاها، سهام و غیره بر اساس بررسی نمودارهای قیمت، الگوهای تاریخی و حجم معاملات است.

برخلاف تحلیل فاندامنتال که به ارزش ذاتی یک دارایی توجه زیادی می‌کند؛ تحلیل تکنیکال فقط بر رفتار قیمت، حجم معاملات و الگوهای تاریخی تمرکز دارد. در این روش فرض می‌شود که تمام اطلاعات لازم در قیمت فعلی منعکس شده و دیگر نیازی به بررسی عوامل بنیادی مانند شرایط اقتصادی یا وضعیت مالی شرکت نیست.

اصول و مبانی تحلیل تکنیکال

هنگامی که صحبت از اصول و مبانی این نوع تحلیل می‌شود؛ باید گفت که تحلیل تکنیکال بر روی سه اصل زیر استوار است:

همه چیز در قیمت لحاظ شده است

این مفهوم را می‌توان پایه و اساس تحلیل تکنیکال در نظر گرفت. تا موقعی که این موضوع را به درستی درک نکرده باشید، یاد گرفتن این نوع تحلیل به هیچ عنوان کار راحتی نیست. در تحلیل تکنیکال همه چیز در رابطه مستقیم با بررسی عرضه و تقاضا وجود دارد.

یکی از انتقادات وارد شده به تحلیل تکنیکال این است که بدون در نظر گرفتن عوامل بنیادی شرکت، فقط حرکت نمودار قیمت را در نظر می‌گیرد. یعنی عوامل بسیاری مانند روانشناسی ترید، فاکتورهای اقتصادی کلان و… می‌توانند قیمت سهام را تعیین کنند.

قیمت‌ها در روند‌ها حرکت می‌کنند

هدف از ترسیم نمودار قیمت، پیش بینی جهت حرکت روند در آینده و همچنین شناخت روند گذشته است. قیمت‌ها بر پایه روندها در حال حرکت هستند؛ یعنی قیمت‌ها تمایل دارند تا روند فعلی خودشان را حفظ کنند و تغییر جهت ندهند.

این کار تا زمانی اتفاق می‌افتد که عوامل بازدارنده آنها را متوقف کنند. به همین منظور، تحلیلگران Technical Analysis معتقدند روندها تا زمانی که عوامل خارجی بر آنها تاثیر نگذارند جهت خودشان را حفظ می‌کنند.

تاریخ تکرار می‌شود

یکی از بحث‌هایی که همیشه در رابطه با تحلیل تکنیکال و مطالعه رفتارهای بازار وجود دارد؛ شباهت زیاد به روانشناسی و رفتار انسان‌ها است. به طور مثال، الگوهای ترید و نمودارهایی که چندین سال گذشته رسم شدند نشان دهنده تاثیر مسائل آن دوران از نظر روانشناسی بر روند تغییر قیمت‌ها هستند.

نمودارها به طور آشکار نحوه رفتار بازار و روانشناسی آن را بیان می‌کنند و درست از وقتی که الگوها در گذشته به خوبی عمل کرده‌اند؛ فرض بر این شده که در آینده هم به همین خوبی عمل خواهند کرد. در واقع به طور ساده‌تر می‌توان گفت که تاریخ تکرار می‌شود و آینده چیزی جز تکرار گذشته نیست.

نظر شما درباره درس‌های تاریخ درخصوص تحلیل تکنیکال و فاندامنتال چیست؟

ابزارهای اصلی تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال ابزارهای مهم و پرکاربرد زیادی دارد که در ادامه شما را با هر یک از آنها آشنا می‌کنیم. ابزارهای اصلی این نوع از تحلیل شامل نمودارها،انواع اندیکاتور، اسیلاتورها، الگوهای قیمتی و امواج الیوت، فیبوناچی و… هستند که به عنوان یک معامله‌گر آشنایی با آن‌ها ضروری است:

نمودارهای قیمت

نمودارهای قیمت یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال هستند که شامل نمودار شمعی ژاپنی، خطی، میله‌ای و… می‌شوند. هر کدام از این نمودارها برای نمایش باز یا بسته شدن و بالا و پایین شدن قیمت به کار می‌روند.

برای مثال، در نمودار شمعی ژاپنی، نمایش روند قیمت در قالب شمع‌های رنگی ارائه می‌شود. در حالی که در نمودار خطی و میله‌ای به ترتیب به صورت یک خط پیوسته یا با استفاده از میله، روند را نشان می‌دهند.

اندیکاتورها و اسیلاتورها

اندیکاتور و اسیلاتور تحلیل تکنیکال شامل میانگین متحرک (Moving Average)، اندیکاتور مکدی (MACD)، شاخص قدرت نسبی (RSI) و باندهای بولینگر (Bollinger Bands) هستند.

اگر خیلی خلاصه اشاره کنیم:

• میانگین متحرک: اندیکاتور میانگین متحرک نشان‌دهنده میانگین قیمت در یک دوره مشخص برای شناسایی روندها است.
• اندیکاتور مکدی: یک ابزار حرفه‌ای برای شناسایی تغییرات روند و قدرت حرکت قیمت به شمار می‌رود.
• شاخص قدرت نسبی: نیز قدرت خرید و فروش برای تشخیص اشباع خرید یا فروش را اندازه‌گیری می‌کند. 
• باندهای بولینگر: نشان دهنده نوسانات قیمت و سطوح حمایت و مقاومت در تحلیل تکنیکال هستند.

جز این موارد و شاخص‌های ساده دیگر مثل اندیکاتور حجم، اندیکاتورهایی مثل ایچیموکو، استوکاستیک، OBV و غیره نیز هستند که کاربرد حرفه‌ای تر دارند و برای تریدرهای تازه‌کار می‌تواند پیچیده باشد. اگر تریدر هستید احتمالا بین اندیکاتورهای مذکور، اندیکاتور مکدی و اندیکاتور RSI را بیشتر استفاده می‌کنید؛ اینطور نیست؟

الگوهای قیمتی

الگوهای کلاسیک مانند سر و شانه، مثلث، پرچم و… و الگوهای هارمونیک را می‌توان بخشی از الگوهای قیمتی تحلیل تکنیکال دانست. الگوهای هارمونیک نسبت به دیگر الگوها پیچیده‌تر هستند و بر اساس نسبت‌های فیبوناچی مانند باترفلای و گارتلی عمل می‌کنند.

فیبوناچی

اعداد فیبوناچی در ابتدا از یک مفهوم ریاضی مشتق شدند. آنها از نسبتی که توسط دنباله فیبوناچی استخراج شده بود به وجود آمدند. دنباله فیبوناچی اطلاعات مورد نظر برای فرمول بندی سطوح حمایت و مقاومت را فراهم می‌کند که این اطلاعات می‌توانند در مدیریت ریسک افراد استفاده شوند.

تحلیلگران می‌توانند از سطوح فیبوناچی به تنهایی استفاده کرده و یا آن را با دیگر روش‌های معاملاتی ترکیب کنند. همچنین از دنباله فیبوناچی برای فرمول سازی نظریه‌های دیگر مانند امواج الیوت نیز استفاده می‌شود.

امواج الیوت

نظریه امواج الیوت یکی از مهم‌ترین مفاهیم تحلیل تکنیکال است. یک چرخش کامل قیمت در امواج الیوت از ۸ موج تشکیل می‌شود که با قرار گرفتن کنار یکدیگر می‌توانند به پیش‌بینی و شناسایی روند بازار کمک کنند. معامله‌گران می‌توانند از امواج الیوت برای پیش بینی تغییرات احتمالی و شناسایی نقاط ورود و خروج بازار استفاده کنند.

مزایا و معایب تحلیل تکنیکال

 Technical Analysis مزایا و معایب خاص خود را دارد که به عنوان یک معامله‌گر باید از آنها اطلاع داشته باشید:

مزایا:

• ارائه اطلاعات به صورت لحظه‌ای
• بیانگر تغییر قیمت سهام
• تکرار کردن تاریخ
• تعیین زمان مناسب برای انجام مبادلات تجاری
• تحلیل به صورت یکسان در تمامی بازارها
• امکان بررسی وضعیت نماد در افق زمانی بلند مدت و کوتاه مدت
• کمک به مدیریت سرمایه اصولی

معایب:

• در برخی از بازارها فقط باید با تحلیل بنیادی ترکیب شود
• پیش بینی کردن روندها بر اساس اطلاعات قدیمی
• وجود تاثیر انسانی بر تحلیل تکنیکال
• مبهم بودن اطلاعات
• عدم تضمین در سوددهی

مثال از تحلیل تکنیکال

روش تحلیل تکنیکال بر این فرض استوار است که الگوهای گذشته قیمت می‌توانند در آینده تکرار شوند و رفتار بازار تا حدی قابل پیش‌بینی خواهد بود. این تحلیل از ابزارهای مختلفی مثل نمودارها، اندیکاتورها و الگوهای قیمتی استفاده می‌کند که به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا تصمیمات بهتری بگیرند. در ادامه چند مثال از تحلیل تکنیکال را بررسی می‌کنیم:

الگوی شمعی چکش

الگوی شمعی چکش یک شمع با سایه پایین بلند در انتهای روند نزولی است که در آن سایه پایین باید حداقل دو برابر اندازه بدنه باشد. همین الگوی چکش نشان می‌دهد با وجود اینکه مقدار فشار فروش بالا است؛ اما گاوها قیمت را نزدیک به بازار باز کرده‌اند.

رنگ الگوی چکش می‌تواند سبز یا قرمز باشد؛ اما چکش سبز قوی‌تر عمل می‌کند. شما می‌توانید این الگو را با کمک تحلیل تکنیکال شناسایی کنید.

الگوی ستاره دنباله دار

ستاره دنباله‌دار از یک شمع با سایه بالایی بلند و یک سایه پایینی کوتاه و یا اغلب بدون سایه به همراه بدنه کوچک ساخته شده است. ستاره دنباله‌دار شکلی شبیه به چکش معکوس است که در انتهای یک روند صعودی تشکیل می‌شود.

این الگو نشان می‌دهد که بازار به اوج خود رسیده؛ اما فروشندگان کنترل را در دست گرفته و جهت قیمت را پایین آورده‌اند. بعضی از معامله‌گران ترجیح می‌دهند برای تایید الگو منتظر مانده تا کندل‌های بعدی باز شوند.

تحلیل فاندامنتال چیست؟

حالا برای شناخت بهتر این که تحلیل تکنیکال و فاندامنتال چیست و چه تفاوتی دارند به سراغ مفهوم بعدی می‌رویم. تحلیل فاندامنتال یا Fundamental Analysis روشی است که در آن ارزش ذاتی یک دارایی مانند ارز دیجیتال، سهام یا جفت ارز در فارکس را بر اساس عوامل اقتصادی و بنیادی مرتبط با آنها ارزیابی می‌کنند.

در واقع هدف اصلی در تحلیل فاندامنتال این است که آیا دارای مورد نظر ما در حال حاضر بیشتر یا کمتر از ارزش واقعی خود معامله می‌شود. به بیان دیگر تحلیل بنیادی به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید یک دارایی چقدر ارزش دارد و آیا خرید یا فروش یا سرمایه گذاری روی آن می‌تواند سودآور باشد یا خیر.

عوامل مورد بررسی در تحلیل فاندامنتال

در تحلیل فاندامنتال، عوامل مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرند که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند ارزش ذاتی یک دارایی، شرکت یا بازار را بررسی کنند. این عوامل به چند دسته کلی تقسیم‌ می‌شوند. در ادامه، به برخی از این عوامل که در تحلیل بنیادی مورد توجه قرار می‌گیرند اشاره می‌کنیم. این عوامل به تحلیلگران و معامله‌گران کمک می‌کند تصمیمات سرمایه‌گذاری آگاهانه‌تری بگیرند.

بازار سهام

صورت‌های مالی شرکت شامل ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد که وضعیت مالی شرکت را نشان می‌دهند بررسی می‌شوند. همچنین نسبت‌های مالی مانند نسبت P/E (قیمت به سود)، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، اخبار و رویدادهای مرتبط با شرکت و صنعت، تحلیل رقبا و… نیز برای Fundamental Analysis سهام مورد بررسی قرار می‌گیرند.

بازار ارزهای دیجیتال

برای ارزهای دیجیتال از بررسی موارد زیر استفاده می‌شود:

• وایت پیپر: سندی که اهداف، تکنولوژی و نقشه راه پروژه را توضیح می‌دهد.
• تیم توسعه ‌دهنده: بررسی تجربه و اعتبار تیم پشت پروژه.
• نقشه راه: برنامه‌های آینده پروژه و میزان پیشرفت آن.
• تکنولوژی: بررسی فناوری مورد استفاده و مزایای آن نسبت به رقبا.
• کاربردها: بررسی موارد استفاده و ارزش واقعی ارز دیجیتال.
• میزان پذیرش: بررسی تعداد کاربران، شرکای تجاری و پذیرش عمومی.
• اخبار و رویدادهای مرتبط: مانند به‌روزرسانی‌های شبکه، تغییرات قانونی یا مشارکت‌های جدید.

بازار فارکس

برای دنیای فارکس از بررسی عوامل زیر استفاده می‌شود:

• اخبار و رویدادهای اقتصادی و سیاسی: مانند انتخابات، جنگ‌ یا تحولات بین‌المللی که بر ارزش ارزها تأثیر می‌گذارند.
• نرخ بهره: تغییرات نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی که بر جذابیت یک ارز تاثیر می‌گذارد.
• تورم: نرخ تورم یک کشور که قدرت خرید ارز آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• تولید ناخالص داخلی: شاخصی که رشد اقتصادی یک کشور را نشان می‌دهد و بر ارزش ارز آن تأثیرگذار است.

مزایا و معایب تحلیل فاندامنتال

همانند تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال نیز مزایا و معایب خود را دارد که لازم است با آنها آشنا شوید:

مزایا:

• مناسب برای سرمایه‌گذارانی که برای سرمایه‌گذاری دید بلند مدت دارند.
• نتیجه تحلیل فاندامنتال قابل اطمینان و کاملاً واقعی خواهد بود.
• به سرمایه‌گذار کمک می‌کند تا شرکت‌هایی که مستعد ضرر و زیان هستند را شناسایی کرده و از ضرر جلوگیری کند.
• به سرمایه‌گذار این امکان را می‌دهد تا بهترین دسته‌بندی را برای خرید سهام داشته باشد.
• در درک کلی بازار ارزهای دیجیتال بسیار مفید است.
• با کمک این نوع از تحلیل، سرمایه‌گذار به شرکت‌هایی که پتانسیل رشد زیادی دارند کمک می‌کند

معایب:

• به دلیل زمانبر بودن روش تحلیل فاندامنتال، ممکن است نتیجه تحلیل در گذشته زمان منسوخ شود.
• تکیه کامل بر این تحلیل باعث غفلت از سهم‌های کوچک‌تر می‌شود.
• این تحلیل درباره زمان ورود به سهم هیچ اطلاعاتی به شما نمی‌دهد.
• سرمایه‌گذار برای درک درست از وضعیت بازار باید تمام فاکتورهای تاثیرگذار را بررسی کند.

مثال از تحلیل فاندامنتال

در روش تحلیل تکنیکال، تحلیلگران به دنبال درک این موضوع هستند که آیا قیمت فعلی یک دارایی بالاتر یا پایین‌تر از ارزش واقعی آن است؟ این کار با بررسی داده‌هایی مانند صورت‌های مالی، شاخص‌های اقتصادی، شرایط صنعت و عوامل کلان اقتصادی انجام می‌شود. 

هدف نهایی از این تحلیل، شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری است که در آن قیمت بازار با ارزش ذاتی دارایی تفاوت زیادی دارد. برای آشنایی بیشتر با این تحلیل مثال‌های زیر را بخوانید:

تحلیل فاندامنتال سهام یک شرکت

فرض کنید می‌خواهید سهام یک شرکت خاص را تحلیل کنید. در این روش شما باید به صورت‌های مالی شرکت مانند درآمدها، بدهی‌ها، سود خالص و جریان نقدی آن توجه کنید. همچنین باید رشد شرکت را مورد بررسی قرار دهید.

برای مثال، اگر شرکت در حال گسترش باشد و سود آن افزایش پیدا کند؛ ممکن است ارزش ذاتی سهام شرکت بیشتر از قیمت فعلی آن باشد. در این هنگام شاید تصمیم به خرید سهام بگیرید.

تحلیل فاندامنتال ارز در فارکس

تصور کنید که می‌خواهید ارز یورو/دلار (EUR/USD) را تحلیل کنید. در این صورت شما باید به عواملی مانند تورم نرخ، بهره، اخبار سیاسی و رشد اقتصادی توجه کنید. به طور مثال اگر نرخ بهره در منطقه یورو افزایش پیدا کند و رشد اقتصادی اروپا از ایالات متحده قوی‌تر باشد؛ ممکن است ارزش یورو افزایش پیدا کند. در این هنگام شاید شما تصمیم به خرید یورو/دلار بگیرید.

تفاوت تحلیل تکنیکال و فاندامنتال

اکنون که با تحلیل تکنیکال و فاندامنتال چیست؟ آشنا شدید؛ دانستید که این دو روش برای تحلیل بازارهای مالی بسیار مهم هستند. هر کدام از این روش‌ها با رویکردهای خاص خود به تحلیل رفتار بازار و قیمت‌ها می‌پردازند؛ اما تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که در جدول زیر می‌توانید آنها را بررسی کنید:

کدام روش تحلیل برای شما مناسب‌تر است؟

پاسخ به این سوال که کدام روش تحلیلی برای شما مناسب است؟ به عوامل مختلفی بستگی دارد. سرمایه‌گذاران باید با توجه به استراتژی که برای معاملات خود در نظر می‌گیرند؛ روش‌های مذکور را انتخاب کنند. به طور مثال اگر به سرمایه‌گذاری بلند مدت علاقمند هستید؛ تحلیل بنیادی روش مناسبی برای شما است.

برعکس اگر به دنبال نوسانگیری‌های کوتاه مدت هستید؛ تحلیل تکنیکال پاسخگوی نیازهای شما است. همچنین باید به عوامل دیگری مانند شخصیت معامله‌گری خود، بازار هدف و هدف از سرمایه‌گذاری توجه داشته باشید.

از آنجایی که هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خود را دارند؛ در نتیجه برای برطرف کردن معایب هر کدام بهتر است از هر دوی این روش‌ها استفاده کنید. در واقع یک تحلیلگر حرفه‌ای از این روش‌ها در کنار هم استفاده می‌کند تا یک تحلیل قوی و درست ارائه دهد.

تحلیل تکنیکال و فاندامنتال: دو بال پرواز در بازارهای مالی

تااینجا فهمیدیم بررسی تحلیل تکنیکال و فاندامنتال چیست؟ پرداختیم و دیدیم که این دو روش، با رویکردهای متفاوت اما مکمل یکدیگر، به تحلیل بازارهای مالی می‌پردازند. تحلیل تکنیکال بر اساس رفتار قیمت و الگوهای تاریخی، به پیش‌بینی روندهای آینده می‌پردازد، در حالی که تحلیل فاندامنتال با بررسی عوامل بنیادی مانند صورت‌های مالی و شرایط اقتصادی، ارزش ذاتی دارایی‌ها را ارزیابی می‌کند. 

تفاوت تحلیل تکنیکال و فاندامنتال در ابزارها و روش‌هایشان است، اما هر دو می‌توانند در کنار هم به عنوان ابزارهای قدرتمند برای تصمیم‌گیری‌های بهتر استفاده شوند. برای موفقیت در بازارهای مالی، یادگیری مستمر و تمرین مداوم ضروری است.

سوالات متداول

تحلیل تکنیکال چیست و چه کاربردی دارد؟

تحلیل تکنیکال روشی برای پیش‌بینی حرکات قیمت بر اساس نمودارها، الگوها و اندیکاتورها است. کاربرد اصلی آن شناسایی روندها و زمان مناسب برای ورود یا خروج از معاملات است.

تحلیل فاندامنتال چیست و چه کاربردی دارد؟

تحلیل فاندامنتال روشی برای ارزیابی ارزش ذاتی دارایی‌ها با بررسی عوامل اقتصادی، مالی و صنعتی است. کاربرد آن تشخیص دارایی‌هایی است که قیمت واقعی آن‌ها از قیمت بازار کمتر یا بیشتر است.

تفاوت اصلی تحلیل تکنیکال و فاندامنتال چیست؟

تحلیل تکنیکال بر رفتار قیمت و نمودارها تمرکز دارد، در حالی که تحلیل فاندامنتال به ارزش ذاتی دارایی و عوامل بنیادی مانند سودآوری شرکت و شرایط اقتصادی می‌پردازد.

کدام روش تحلیل (تکنیکال یا فاندامنتال) برای من مناسب‌تر است؟

انتخاب روش به سبک معاملاتی و اهداف شما بستگی دارد. اگر به دنبال معاملات کوتاه‌مدت و نوسان‌گیری هستید، تحلیل تکنیکال مناسب‌تر است. اگر به دنبال سرمایه‌گذاری بلندمدت و ارزیابی ارزش ذاتی دارایی‌ها هستید، تحلیل فاندامنتال گزینه بهتری است.