الگوهای سقف و کف دوقلو از ابزارهای ساده و کاربردی تحلیل تکنیکال هستند که در تشخیص تغییرات روند قیمتی استفاده میشوند. چنین الگوهایی به تریدر در پیشبینی رفتار قیمتی در آینده، شناسایی نقاط ورود و خروج و تعیین حد سود و ضرر کمک میکنند. در این مقاله از ارزیکال با ما همراه باشید تا نحوه تشخیص این الگوها، استراتژیهای معاملاتی، کاربرد و محدودیتهای آنها را بررسی کنیم تا ببینیم همین دو الگو برای ترید کافی هستند یا خیر.
الگو سقف دوقلو چیست؟
یکی از الگوهای معروف و پرکاربرد در تحلیل تکنیکال الگو سقف دوقلو یا “Double Top” است که در پایان یک روند صعودی ظاهر میشود. الگو سقف دوقلو از الگوهای کلاسیک بازگشتی و از نوع نزولی است. به این معنا که اگر در روند صعودی سقف دوقلو مشاهده کنیم یعنی قیمت در آستانه کاهش است و به زودی شاهد نزولی شدن روند خواهیم بود.
آنچه در این الگو اتفاق میافتد تمایل روند صعودی قیمت به رشد بیشتر، اما نداشتن توان کافی برای شکستن سطح مقاومت است. شناسایی الگو سقف دوقلو یک هشدار از معکوس شدن روند و نوعی تایید بر سیگنال فروش است.
نحوه تشخیص الگو Double Top
شکل ظاهری الگو سقف دوقلو شبیه حرف M است که انگار از دو قله کوه تشکیل شده. این الگو از پرتکرارترین الگوهای موجود است و در پایان یک روند صعودی تشکیل میشود، پس باید در نمودارهای صعودی به دنبال شناسایی آن باشیم.
- تشکیل سقف اول: قیمت در یک روند صعودی قرار دارد و به سطح مقاومت برخورد میکند، اما توانایی شکست این سطح را ندارد و کمی کاهش مییابد. این مرحله اولین سقف را ایجاد میکند.
- تشکیل سقف دوم: پس از آن، قیمت بار دیگر افزایش پیدا میکند و به سطح مقاومت قبلی میرسد اما دوباره موفق به شکست آن نمیشود. در این مرحله، دومین سقف شکل میگیرد.
- تکمیل شکل W شکل این الگو: با افزایش فشار فروش، قیمت برای بار سوم به سمت پایین حرکت میکند و خط گردن یا “Neckline” که سطح حمایت موقت محسوب میشود، شکسته میشود.
پس از شکست خط گردن، روند قیمت دیگر بطور کامل معکوس شده و وارد فاز نزولی میشود.
استراتژی ترید با سقف دوقلو
اگر الگو سقف دوقلو را در نموداری شناسایی کردید، آن را هشداری برای شروع روند نزولی بدانید. زمانی که ارزی در حال طی کردن روند صعودی خود است، بالاخره در جایی از مسیر به سطح مقاومت میرسد و واکنش نشان میدهد و کاهش پیدا میکند.
در مراحل ابتدایی تشکیل قلهها، هنوز نمیتوان تصمیم قطعی برای فروش گرفت و باید منتظر واکنش بیشتر قیمت باشیم. اما با تکمیل الگو، شاهد واکنشی شبیه به پولبک هستیم. اما دقت کنید که این الگو را با پولبک اشتباه نگیرید! زیرا اینبار قیمت بجای برگشت به روند سابق خود، خط گردن را میشکند و روند جدید نزولی در پیش میگیرد.
بهترین نقطه برای فروش دقیقا پس از شکست خط گردن است. پس از شکسته شدن خط گردن میتوان وارد معاملات فروش شد و به اصطلاح، پوزیشن Short باز کرد.
البته توجه داشته باشید که شناسایی الگو سقف دوقلو بهتنهایی سیگنال فروش نیست. اگر حین تحلیل با سایر ابزارها نیز شروع یک روند نزولی را پیش بینی کرده باشید، شناسایی الگو سقف دوقلو نوعی مهر تایید برای فروش است که صرفا به تریدر اطمینان بیشتری میدهد.
الگو کف دوقلو چیست؟
الگوهای سقف و کف دوقلو معکوس یکدیگرند. الگو کف دوقلو یا “Double Bottom” یکی از معروفترین الگوهای تحلیل تکنیکال است که در دسته الگوهای کلاسیک بازگشتی قرار دارد و از نوع صعودی است. این الگو معمولا در پایان یک روند نزولی شکل میگیرد و نشاندهنده احتمال شروع روند صعودی است.
در این الگو روند حرکت قیمت در ابتدا نزولی و درصدد شکست خط حمایت است اما موفق نمیشود. این شکستناپذیری سطح حمایت، نشاندهنده قدرت بازار برای تغییر روند است؛ در نهایت شاهد معکوس شدن روند و شروع یک روند صعودی جدید هستیم.
نحوه تشخیص الگو Double Bottom
الگو کف دوقلو در نمودار شبیه حرف W است و در پایان روند نزولی ظاهر میشود. این الگو نیز همانند الگو سقف دو قلو بسیار پرتکرار و شناخته شده است. با شناسایی این الگو میتوانید تصمیات بهتری بایت ورود و خروج از معاملات بگیرید. برای تشخیص این الگو، مراحل زیر را دنبال کنید:
- تشکیل اولین کف: قیمت در یک روند نزولی به سطح حمایت میرسد و با واکنش بازار کمی افزایش پیدا میکند و اولین کف شکل میگیرد.
- تشکیل دومین کف: قیمت به دلیل مقاومت فروشندگان قادر به ادامه مسیر نمیشود و بار دیگر کاهش پیدا کرده و به همان سطح حمایت اولیه برمیگردد، اما این بار نیز موفق به شکست آن نمیشود و مجدد به بالا برمیگردد. در این مرحله کف دوم نیز ایجاد میشود.
- شکلگیری W: پس از آنکه قیمت با سطح حمایت برخورد کرد و دوباره افزایش یافت شکل W الگو تکمیل میشود. اینبار قیمت خط گردن یا همان مقاومت موقت را میشکند و از آن میگذرد.
شکست خط گردن، شروع فاز جدید صعودی در ادامه مسیر است. این الگو نشاندهنده کاهش تمایل فروشندگان و افزایش قدرت خریداران است.
استراتژی ترید با کف دوقلو
اگر الگو کف دوقلو را در نموداری تشخیص دادید، آن را نشانهای برای شروع روند صعودی بدانید. این الگو را میتوان سیگنالی برای شروع روند صعودی در نظر گرفت. پس از شکلگیری دو قله معکوس و رسیدن قیمت به خط گردن، صبر کنید تا قیمت از این سطح عبور کند. شکست خط گردن تایید نهایی الگو و آغاز روند صعودی است.
پس از شکست خط گردن، میتوانید اقدام به خرید کنید. این نقطه، ایدهآلترین نقطه برای ورود به معامله خرید (Long) است. البته شناسایی الگو کف دوقلو به تنهایی کافی نیست و نمیتوان آن را به عنوان سیگنال خرید تعبیر کرد. استفاده از اندیکاتوری مثل میانگین متحرک در کنار این الگو دید بهتری به شما میدهد.
علاوه بر شاخص قدرت نسبی، بهتر است که روند صعودی با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند خطوط فیبوناچی، RSI یا غیره نیز تایید شود. این ترکیب ابزارها شما را بابت تصمیمات معاملاتی که مبگبربد مطمپنتر میکند.
کاربردهای سقف و کف دوقلو
معاملهگران از الگوهای سقف و کف دوقلو برای شناسایی تغییرات احتمالی روند در بازار استفاده میکنند. برخی از مهمترین کاربردهای این الگوها عبارتند از :
- تشخیص تغییر روند : الگوی سقف دوقلو معمولا نشاندهنده پایان یک روند صعودی و آغاز یک روند نزولی است و الگوی کف دوقلو نیز نشاندهنده پایان یک روند نزولی و شروع یک روند صعودی است.
- شناسایی نقاط ورود و خروج : این الگوها نقاط ورود به معامله را با شکست خط گردن مشخص میکنند.
- تایید تحلیلهای دیگر : این الگوها در کنار سایر ابزارها برای تایید تحلیلها استفاده میشود. بهعنوان مثال، بررسی حجم معاملات یا RSI در کنار این الگوها میتواند دقت تصمیمگیری را افزایش دهد.
- شناسایی سطح حمایت و مقاومت جدید : در الگوی کف دوقلو، خط گردن بهعنوان یک سطح مقاومت مهم شناخته میشود که در صورت شکست، میتواند به حمایت تبدیل شود. و در الگوی سقف دوقلو، خط گردن بهعنوان حمایت عمل کرده و در صورت شکست، به مقاومت تبدیل میشود.
به دلیل سادگی شناسایی این الگوها، حتی معاملهگران تازهکار هم میتوانند از آنها در استراتژیهای خود استفاده کنند.
نحوه تعیین اعتبار الگو سقف و کف دو قلو
برای اطمینان از اعتبار الگوهای سقف و کف دوقلو، لازم است به چندین معیار مهم که نشاندهنده کیفیت الگو هستند، توجه کنیم. در ادامه 5 معیار مهم را آوردیم.
- وجود فاصله زمانی مناسب بین دو سقف یا دو کف : هر چه فاصله زمانی بین دو کف و دو سقف منطقیتر باشد، الگو معتبرتر است. زمانی که دو نقطه سقف یا کف با فاصله زمانی کوتاه از هم شکل بگیرند، احتمال ناپایداری بیشتری دارند.
- حجم مناسب معاملات در زمان شکلگیری الگو : در الگوهای سقف دوقلو، کاهش حجم در قله دوم و افزایش حجم در زمان شکست خط گردن، میتواند نشانهای از تایید الگو باشد. در الگوهای کف دوقلو نیز افزایش حجم در هنگام عبور قیمت از خط گردن نشاندهنده شکلگیری الگو معتبر است.
- موقعیت تشکیل الگو روی سطوح کلیدی : الگوهایی که روی سطوح حمایت و مقاومت معتبری که قبلا بهعنوان نقاط برگشت قدرتمند عمل کرده باشند، شکل میگیرند اعتبار بیشتری دارند.
- تایید شکست خط گردن : شکست خط گردن باید با یک کندل قوی و معمولا همراه با افزایش حجم معاملات باشد. اگر شکست با کندل ضعیف یا بدون حجم اتفاق بیفتد، احتمال بازگشت قیمت به محدوده قبلی وجود دارد.
- استفاده از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال : با استفاده از اندیکاتورهایی مثل RSI یا MACD میتوان اعتبار الگوها را بررسی کرد. برای مثال در الگوی سقف دوقلو، وجود واگرایی نشان دهنده کاهش قدرت روند صعودی است و اعتبار این الگو را نشان میدهد.
این معیارها کمک میکنند الگوهای سقف و کف دوقلو را بهتر تحلیل کرده و در معاملات خود با اطمینان بیشتری تصمیمگیری کنید.
آموزش ترید با الگو سقف و کف دوقلو
شناسایی الگو سقف و کف دوقلو در نمودار هر ارز تنها بخش ابتدایی تحلیل و معامله است؛ آنچه در کیفیت معامله شما نقش کلیدی دارد، تعیین حد سود و حد ضرر و تشخیص نقطه ورود مناسب است. این مراحل به شما کمک میکنند ریسک معاملات را کاهش داده و از فرصتهای موجود به بهترین شکل استفاده کنید.
نقطه ورود
هدف اصلی از شناسایی الگوها، پیشبینی تغییرات روند قیمت است تا بتوانیم بهترین نقاط برای ورود به معامله و یا خروج از آن را تشخیص دهیم.
بهترین نقطه ورود در هر دو الگو دقیقا پس از شکست خط گردن است. در الگو سقف دو قلو پس از شکست خط گردن، اقدام به فروش و در الگو کف دوقلو نیز پس از شکست خط گردن اقدام به خرید کنید.
تعیین حد سود
یکی از اقدامات کلیدی در هر معامله، تعیین حد سود است. دانستن زمان مناسب برای خروج با سود، به اندازه ورود صحیح و شاید حتی بیشتر، اهمیت دارد. در الگو سقف و کف دوقلو، تعیین حد سود به شما کمک میکند به موقع از معامله خارج شوید بدون اینکه در معرض ریسک قرار بگیرید.
- حد سود در الگو سقف دوقلو: در الگو سقف دوقلو حد سود را از خط گردن تا بالاتر از نوک قله یا همان سقف تعیین کنید.
- حد سود در الگو کف دوقلو: در الگو کف دوقلو حد سود معامله را از خط گردن تا کف تعیین کنید.
تعیین حد ضرر
از آنجایی که بازار همیشه نوسان دارد و همیشه مطابق انتظارات و پیشبینیهای ما حرکت نمیکند، لازم است حتما برای معاملات خود حد ضرر تعیین کنیم. حد ضرر نقش یک محافظ را دارد و کنترل ریسک معاملات را امکان پذیر میکند.
در الگو سقف و کف دوقلو، حد ضرر معمولا در نقاطی که شکست تایید شود، تنظیم میشود تا با کمترین ضرر ممکن بتوان از معامله خارج شد.
- حد ضرر در الگو سقف دوقلو: در الگو سقف دوقلو حد ضرر را بالاتر از سقف، بالای کندل سیگنال تعیین کنید؛ هر چه بالاتر باشد حد ضرر مطمئنتری خواهد بود.
- حد ضرر در الگو کف دوقلو: در این الگو حد ضرر را پایینتر از کف، پایین کندل سیگنال تعیین کنید. در الگو کف دوقلو نیز هرچه حد ضرر پایینتر باشد بهتر است.
محدودیتهای الگو کف و سقف دوقلو
الگو سقف و کف دوقلو یک الگو کامل و بینقص نیست و محدودیتهایی دارد.
- همه الگوهای سقف و کف دوقلو منجر به تغییر روند نمیشوند؛ این الگو ممکن است تحت تاثیر نوسانات، سیگنالهای کاذب تولید کند.
- گاهی تعیین دقیق نقاط ورود و خروج و حد سود یا ضرر نیز در این الگو دشوار میشود، زیرا ممکن است سطوح قیمتی پیشبینیشده با رفتار واقعی بازار مطابقت نداشته باشد.
- تشخیص کامل الگو و عبور قیمت از خط گردن ممکن است زمانبر باشد. این امر گاهی اوقات باعث میشود تریدرها دیر این الگوها را تشخیص دهند و برخی فرصتها را از دست بدهند.
این محدودیتها نشان میدهند که استفاده از الگوهای سقف و کف دوقلو به تنهایی کافی نیست و تریدرها باید از ابزارهای دیگری مانند ابزارهای مومنتوم یا اندیکاتور حجم معاملات و غیره برای تایید سیگنال استفاده کنند.
اندیکاتور الگو سقف و کف دوقلو
استفاده از انواع اندیکاتور در کنار الگوهای سقف و کف دوقلو میتواند به معاملهگران در تایید سیگنالها و کاهش احتمال خطا کمک کند.
برخی از مهمترین اندیکاتورها عبارتند از اندیکاتور RSI، میانگین متحرک، استوکاستیک و غیره. بین این موارد RSI و میانگین متحرک پرکاربردتر هستند.
نقش RSI در کنار الگو سقف و کف دوقلو
اندیکاتور RSI یا شاخص قدرت نسبی، اندیکاتوری برای شناسایی مناطق اشباع خرید و فروش است. در الگوی سقف دوقلو، اگر RSI نشاندهنده اشباع خرید باشد (بیش از 70)، احتمال بازگشت روند افزایش پیدا میکند. در الگوی کف دوقلو، اگر RSI نشاندهنده اشباع فروش باشد (کمتر از 30)، احتمال صعود قیمت بیشتر است.
استفاده از MACD در کنار سقف و کف دوقلو
اندیکاتور همگرایی و واگرایی میانگین متحرک به تشخیص تغییر روند کمک میکند. اگر در الگوی سقف دوقلو، MACD واگرایی نزولی نشان دهد (یعنی قیمت سقف جدید بسازد ولی MACD کاهش یابد) احتمال برگشت روند وجود دارد. در الگوی کف دوقلو، واگرایی صعودی میتواند نشانه برگشت روند به سمت بالا باشد.
آیا با این دو الگو میتوان ترید کرد؟
الگوهای سقف و کف دوقلو ابزارهای قدرتمندی برای تشخیص تغییر روند هستند، اما به تنهایی برای تحلیل کافی نیستند. الگو سقف و کف بیشتر برای تایید سیگنالها مناسب هستند و باید با سایر ابزارهای تحلیلی مثل اندیکاتورهای مومنتوم RSI و MACD و حتی ATR و غیره بطور مکمل مورد استفاده قرار بگیرند.
از طرفی، ترید تنها به شناسایی الگوها محدود نمیشود. لازم است مدیریت سرمایه بدانید و تحلیل تکنیکال و فاندامنتال بلد باشید. مدیریت ریسک، بکارگیری استراتژیهای معاملاتی صحیح، درک درست از روند بازار، کنترل احساسات و غیره همه از عوامل تاثیرگذار در ترید هستند.
بنابراین هر چند الگوهای سقف و کف دوقلو، مهم و مفیدند و در شناسایی روندها کمک شایانی میکنند، اما برای ترید موفق و کارآمد به ترکیب آنها با سایر ابزارها نیازمندیم.
