امروزه کمتر کسی وجود دارد که حتی یک بار هم نام بیت کوین را شنیده نباشد. بیت کوین یکی از بزرگترین اتفاقات دهه گذشته در حوزه فناوری است که ساختاری جدید در سیستم‌های پرداختی ایجاد کرد. اما بیت کوین چیست و چرا قیمت آن طی 15 سال گذشته همواره رشد می‌کند؟ بیت کوین چگونه ایجاد شد، چگونه مدیریت می‌شود و ویژگی‌های آن چیست؟
در ادامه این مقاله آموزشی از سایت ارزیکال قصد داریم با صورت صفر تا صد با این دارایی جذاب و آینده دار آشنا شویم.
تاریخچه بیت کوین چیست؟
قبل از آنکه به سوال بیت کوین چیست پاسخ دهیم، بهتر است نگاهی به تاریخچه آن بیندازیم.
در سال 2007 و در ادامه آن در سال 2008، شاهد یک بحران اقتصادی گسترده در سطح جهان بودیم. این بحران ضربه محکمی به اقتصاد جهان وارد کرد و به عقیده خیلی از تحلیل‌گران، سیستم و زیرساخت‌های بانکی باعث ایجاد این بحران بودند.
در سال 2008 و در ادامه این بحران، فردی ناشناس تحت عنوان ساتوشی ناکاموتو ایده راه‌اندازی یک دارایی دیجیتالی و غیر متمرکز را ارائه کرد. یک دارایی که توسط هیچ نهادی مدیریت نمی‌شود و می‌تواند پاسخی بر ناکار آمدی سیستم‌های بانکی باشد.
ایده ساتوشی در سال 2008 طرفداران زیادی پیدا نکرد؛ اما در نهایت این دارایی در سال 2009 و در تاریخ 3 ژانویه راه‌اندازی شد. این دارایی بیت کوین نام گرفت و پس از آن طی مدتی کم توانست کاربران زیادی را به خود جلب کند.
قیمت بیت کوین در سال 90 شمسی اولین داده‌های موجود از قیمت رسمی این دارایی است. بیت کوین ابتدا فعالیت خود را تنها با ارزش چند سنت (چند صدم دلار) شروع کرد. اما بعد از حدود 3 سال و در سال 2012 برای اولین بار قیمتی بالاتر از 1000 دلار برای هر واحد از بیت کوین ثبت شد.
در ادامه، این دارایی روند رشد قیمتی خود را ادامه داد و امروزه با قیمتی بالاتر از 60 هزار دلار در حال معامله است. یک دارایی که زمانی با یک دلار می‌توانستیم ده‌ها واحد از آن را خریداری کنیم، اکنون مرکز توجه سرمایه گذاران قرار دارد و ده‌ها هزار دلار ارزش دارد.
خالق بیت کوین چه کسی است؟
برای پاسخ به سوال بیت کوین چیست لازم است تا با خالق آن نیز آشنا باشیم. بالاتر گفتیم ساتوشی ناکاموتو ایده بیت کوین را در سال 2008 ارائه داد. اما ساتوشی ناکاموتو کیست و اکنون کجاست؟
جالب است بدانید در حالی که امروزه اکثر مردم حداقل یک بار نام بیت کوین را شنیدند، اما خالق آن هنوز ناشناس است. ساتوشی ناکاموتو اسم مستعار خالق این دارایی ارزشمند است و او هیچگاه نام واقعی خود را اعلام نکرد.
ساتوشی به صورت کاملاً ناشناس فعالیت خود را شروع کرد و بیت کوین را راه‌اندازی و به جهانیان معرفی کرد. اما در سال 2010 طی یک ایمیل به یکی از توسعه دهندگان بیت کوین، اعلام کرد دیگر قصد ادامه فعالیت در پروژه بیت کوین را ندارد.
در این پیام اعلام کرد :
«به نظرم اکنون بیت کوین در جایگاهی قرار دارد که می‌تواند مسیر خود را ادامه دهد. من قصد دارم تمرکز خود را بر روی کارهای دیگری قرار دهم.»
این آخرین پیام از طرف خالق ناشناس بیت کوین بود. اما در سال 2013 و بعد از معروف‌تر شدن این دارایی، حواشی و گمانه زنی‌ها در رابطه با این دارایی جدی‌تر شد. سناریوهای مختلفی ارائه شد، اما در نهایت تمام آن‌ها رد شد.
امروزه همچنان هویت ساتوشی نامعلوم است. او فرد است یا گروه، زن است یا مرد، شخص است یا سازمان، همچنان هیچ اطلاعاتی از او در دست نیست.
بیت کوین به زبان ساده چیست؟
بالاتر با تاریخچه و خالق بیت کوین آشنا شدیم. اما بیت کوین چیست و چرا ارزشمند است؟
ساتوشی ایده ایجاد یک دارایی که توسط هیچ فرد یا نهادی مدیریت نمی‌شود را در ذهن داشت. او با بهره‌گیری از یک فناوری تحت عنوان بلاکچین، یک سیستم پرداختی جدید و غیر متمرکز راه‌اندازی کرد و آن را بیت کوین نامید.
بیت کوین یک سیستم پرداختی همتا به همتا (P2P) است. در تراکنش‌های آن هیچ فرد یا سازمانی دخیل نیست و فرستنده به صورت مستقیم . بدون محدودیت دارایی را برای گیرنده ارسال می‌کند.
بلاکچین یک پایگاه ذخیره داده است؛ به این منظور که که داده‌ها بر بستر آن ذخیره می‌شوند. ارز دیجیتال بیت کوین نیز یک داده است که بر بستر بلاکچین بیت کوین ذخیره می‌شود.
فرض کنید بلاکچین یک رایانه و مکانیزم بیت کوین یک برنامه پرداختی است. از طرفی مقابل ارز دیجیتال بیت کوین (BTC) یک داده است که توسط این برنامه (مکانیزم بیت کوین) مدیریت می‌شود و بر بستر بلاکچین ذخیره می‌شود.
در بیت کوین همه چیز توزیع شده است. یعنی هیچ فرد یا نهادی نمی‌تواند اختلالی در این شبکه ایجاد کند. بلاکچین بیت کوین توسط تعداد زیادی گره (رایانه) در سراسر دنیا مدیریت می‌شود و هر کسی می‌تواند به این شبکه بپیوندد.
هرچقدر افراد بیشتری به این شبکه ملحق شوند، تعداد گره‌ها بیشتر می‌شود و بیت کوین غیر متمرکز تر خواهد شد.
ویژگی‌های بیت کوین چیست؟
بالاتر به سوال بیت کوین چیست پاسخ دادیم. اما چه ویژگی‌هایی در بیت کوین وجود دارد که آن را متفاوت و ارزشمند می‌کند؟
بیت کوین توانست طی مدت کوتاهی مخاطبین زیادی به خود جلب کند. اما دلیل افزایش توجهات به این دارایی، ویژگی‌های منحصر به فرد و کاربردی آن بود. در ادامه به این ویژگی‌ها خواهیم پرداخت.
جا به جایی آسان
یکی از بارزترین ویژگی‌های بیت کوین جا به جایی آسان آن است. فرض کنید چند ده هزار دلار پول نقد یا یک کیلوگرم طلا در جیب دارید و قصد دارید آن را به شهر دیگری انتقال دهید. در طول مسیر مطمئناً نگرانی دزدیده شدن دارایی خود را خواهید داشت. اما بیت کوین را می‌توانید به راحتی و تنها در گوشی خود جا به جا کنید؛ بدون آن که کسی متوجه این موضوع شود.
از طرفی انتقال حجم بالایی از دارایی از یک کشور به کشوری دیگر محدودیت‌های زیادی دارد. اما بیت کوین را می‌توانید بدون آن حتی کسی متوجه شود، در کمترین زمان به هر نقطه‌ای از دنیا انتقال دهید.
عرضه محدود (تنها 21 میلیون واحد)
بانک‌های مرکزی، بدون محدودیت پول‌های فیات مانند دلار و ریال را چاپ می‌کنند. این موضوع به این دلیل است که ضرب پول‌های فیات محدودیتی ندارد. اما عرضه بیت کوین محدود به 21 میلیون واحد است.
بیت کوین با یک روند ثابت که هر 4 سال یکبار میزان آن نصف می‌شود؛ ضرب می‌شود. این موضوع باعث می‌شود تورم بیت کوین کنترل شود و در بلندمدت همواره کاهشی باشد.
عرضه محدود باعث کمیابی این دارایی می‌شود و تقاضا برای آن را افزایش می‌دهد. این موضوع باعث رشد قیمتی در طول تاریخ می‌شود.
غیر متمرکز (عدم مدیریت مرکزی)
هیچ فرد یا نهادی توانایی کنترل بیت کوین را نداد. این شبکه به صورت گسترده‌ای در کل دنیا توزیع شده است. هر کسی که مایل باشد می‌تواند آزادانه به این شبکه بپیوندد و باعث غیر متمرکزتر شدن آن شود. برای انجام این کار تنها کافیست یک گره (Node) در این شبکه راه‌اندازی کند.
عدم مدیریت مرکزی احتمال سواستفاده را کاهش می‌دهد و باعث افزایش امنیت می‌شود. تمرکز زدایی یکی از ویژگی‌های اصیل بیت کوین است. این ویژگی موضوعی است که ساتوشی توجه ویژه‌ای به آن داشت.
امنیت بالای و غیر قابل هک
فرض کنید شما یک فایل مهم در گوشی خود دارید و این فایل تنها نسخه موجود است. اگر شما تغییری در آن ایجاد کنید کسی متوجه جعل شما نخواهد شد. اما اگر این فایل در دست سه نفر باشد و شما تغییری در آن اعمال کنید، دو نفر دیگر نسخه فایل شما را قبول نخواهند کرد.
در بلاکچین بیت کوین نیز همین موضوع را شاهد هستیم. داده‌ها در یک دفتر کل توزیع شده (DLT) ذخیره می‌شوند. این دفتر کل میان هزاران کاربر توزیع می‌شود. اگر کسی بخواهد تغییری در شبکه ایجاد کند، باید داده بیش از 51 درصد از فعالین این شبکه را هک کند و تغییر دهد.
با افزایش تمرکز زدایی بیت کوین، امنیت آن بالاتر می‌رود و احتمال هک آن به صفر می‌رسد. برای هک شبکه بیت کوین باید بیش از 50 درصد از گره‌ها با یکدیگر همکاری کنند که به این کار حمله 51 درصدی می‌گویند.
حفاظت از حریم خصوصی
در حالی که بلاکچین ماهیت کاملاً شفاف دارد؛ اما هویت افراد را محفوظ نگه می‌دارد.
در اکسپلوررهای بلاکچین بیت کوین مانند اکسپلورر Blockchair تمام تراکنش‌ها با تاریخ دقیق مشخص هستند. حتی مشخص است این تراکنش با چه حجمی و میان چه آدرسی‌هایی بوده است. اما مشخص نیست مالک این آدرس کیست و این موضوع یک عامل مهم در حفاظت از حریم خصوصی است.
در بیت کوین مشخص است کدام آدرس چه فعالیتی دارد، اما هویت مالک آن آدرس مشخص نیست. در نتیجه به تراکنش‌های بیت کوین تراکنش‌های نیمه ناشناس می‌گویند.
برگشت ناپذیر
یکی از ویژگی‌های بلاکچین، برگشت ناپذیری آن است. به این منظور که اگر داده‌ای بر بستر آن ذخیره شود امکان تغییر یا حذف آن تقریباً صفر است. فرض کنید اکنوون 150 بلاک در بلاکچین وجود دارد. برای آن که یک عامل مخرب بتواند داده‌های بلاک 100ام (شمارش از صفر تا 150) را تغییر دهد، باید کل بلاک‌های بعد از آن را هک کند. یعنی برای رسیدن به بلاک شماره 100 باید کل بلاک‌های 150 تا 100 را هک کند.
در بلاکچین بیت کوین هک بیش از 6 بلاک تقریباً غیر ممکن است؛ هر بلاک نیز میانگین در 10 دقیقه ایجاد می‌شود. پس در نتیجه اگر تراکنشی انجام شود (داده‌ای ذخیره شود) تغییر آن بشدت سخت است و تقریباً ناممکن است. بعد از یک ساعت و تشکیل 6 بلاک جدید نیز این موضوع کاملاً غیر ممکن خواهد شد.
این موضوع باعث می‌شود بیت کوین امنیت بشدت بالایی داشته باشد. امنیت یکی از اصلی‌ترین پشتوانه‌های این دارایی دیجیتالی است.
استخراج بیت کوین چیست؟
بالاتر با ویژگی‌های بیت کوین آشنا شدیم و به سوال بیت کوین چیست پاسخ دادیم. اما یکی از کلیدی‌ترین فرآیندها در بلاکچین بیت کوین فرایند استخراج بیت کوین (ماینینگ بیت کوین) است و حتماً باید به آن نیز بپردازیم.
بلاکچین زنجیره‌ای از بلاک‌هاست و این بلاک‌ها با ترتیب خاص ایجاد می‌شوند و پشت سر هم قرار می‌گیرند. هر بلاک مقدار مشخصی از داده را در خود ذخیره می‌کند؛ اما این بلاک‌ها در بلاکچین بیت کوین چگونه ایجاد می‌شوند؟
در بلاکچین بیت کوین، تعداد زیادی سخت افزار تحت عنوان ماینر فعالیت دارند. این سخت افزارها توان پردازشی بالایی دارند، آن‌ها به صورت همزمان در تلاشند تا یک مسئله ریاضی را حل کنند. اولین ماینری که بتواند این مسئله را حل کند، بلاک بعدی را به بلاکچین اضافه می‌کند.
به این کار استخراج بلاک گفته می‌شود. ماینرها با ایجاد هر بلاک جدید مقداری مشخصی پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش مقداری بیت کوین جدید است که در شبکه ایجاد می‌شود و توسط تراکنش کوین بیس به کیف پول ماینر واریز می‌شود.
ماینرها داده‌های را پردازش و ذخیره می‌کنند و در نتیجه امنیت شبکه را تضمین می‌کنند.
تفاوت بلاکچین و ارز بیت کوین چیست؟
بلاکچین بیت کوین و ارز بیت کوین دو چیز کاملاً متفاوت از یکدیگر هستند.
بلاکچین بیت کوین یک شبکه بلاکچینی تشکیل شده از مجموعه‌ای از گره‌هاست که داده‌ها را پردازش و در خود ذخیره می‌کنند. شبکه بلاکچین بیت کوین را می‌توانید یک شبکه توزیع شده و متشکل از تعداد زیادی سخت افزار کامپیوتری در نظر بگیرید.
اما ارز دیجیتال بیت کوین که تحت عنوان “BTC” نیز معروف است، صرفاً یک داده است. یک داده ارزشمند که بر بستر بلاکچین بیت کوین ذخیره می‌شود.
زمانی که صحبت از خرید و فروش بیت کوین می‌شود، به ارز دیجیتال BTC اشاره داریم. اما زمانی که صحبت از فناوری و زیرساخت‌های کامپیوتری می‌شود، به بلاکچین بیت کوین اشاره داریم.
مقایسه بیت کوین و پول‌های فیات
بیت کوین شکل جدیدی از پول است. در حالی که شباهت‌هایی با پول‌های فیات (ریال و دلار) دارد، اما در مقابل برخی عیب‌های آن را پوشش می‌دهد و تفاوت‌هایی را ایجاد می‌کند.
شباهت‌های بیت کوین و ارزهای فیات
ابتدا به شباهت بیت کوین و ارزهای فیات مانند دلار و ریال می‌پردازیم.
- ابزار پرداختی : هر دو یک دارایی ارزشمند هستند که به عنوان یک روش پرداختی استفاده می‌شوند.
- ارزش بر پایه عرضه و تقاضا : قیمت بیت کوین نیز مانند قیمت ارزهای فیات، بر پایه عرضه و تقاضا کنترل می‌شود. در اقتصاد هر گاه تقاضا برای یک پول فیات بالاتر می‌رود، ارزش آن رشد می‌کند. در مقابل با افزایش عرضه ارزش خود را از دست می‌دهند. بیت کوین نیز دقیقاً به همین شکل قیمت گذاری می‌شود.
- حفظ ارزش : هر دو این دارایی‌ها ابزاری برای حفظ ارزش هستند. جامعه ثروت خود را به شکل دارایی‌هایی از جمله پول‌های فیات و حتی بیت کوین ذخیره می‌کند.
این موارد از شاخص‌ترین شباهت این دو نوع دارایی محسوب می‌شود.
تفاوت‌های بیت کوین و ارزهای فیات
در حالی که این دو نوع دارایی شباهت‌هایی با یک دیگر دارند، اما تفاوت آن‌ها گسترده‌تر است. در ادامه شاخص‌ترین تفاوت‌ها را بررسی خواهیم کرد.
- شکل پول : ارزهای فیات هم به شکل فیزیکی (اسکناس) هم به شکل دیجیتالی (کارت‌های بانکی) وجود دارند. اما بیت کوین تنها نسخه دیجیتالی دارد.
- نوع مدیریت : ارزهای فیات توسط بانک‌های مرکز مدیریت می‌شوند و بانک‌های مرکزی اختیار تام در تصمیم‌گیری‌ها دارند. اما بیت کوین توسط هیچ نهادی مدیریت نمی‌شود، کاملاً غیر متمرکز است و جامعه در تصمیم‌گیری‌ها دخیل هستند.
- پشتوانه : پشتوانه ارزهای فیات بر پایه قدرت اقتصادی کشورها استوار است. اما پشتوانه بیت کوین از طریق امنیت، کارایی و عملکرد آن تامین می‌شود.
- تورم : ارزهای فیات عرضه مشخصی ندارد و هر ماه تورم آن‌ها می‌تواند متفاوت باشد که معمولاً صعودی است. اما بیت کوین عرضه و تورم مشخصی دارد و تورم همواره در حال کاهش است.
این موارد اصلی‌ترین تفاوت زیرساختی بیت کوین و ارزهای فیات هستند. اگر تفاوت مهم دیگری در ذهن خود داریم، حتماً در کامنت‌ها با ما به اشتراک بگذارید.
چرا بیت کوین ارزشمند است؟
بیت کوین یک دارایی ارزشمند است و در طول تاریخ همواره رشد قیمتی خود را ادامه می‌دهد. اما چه چیزی بیت کوین را به یک دارایی ارزشمند تبدیل می‌کند؟
عواملی که در کنار هم بیت کوین را به یک دارایی ارزشمند تبدیل می‌کنند :
- امنیت : بلاکچین بیت کوین امنیت بالایی دارد. سرمایه گذاران این دارایی دغدغه چندانی برای امنیت دارایی خود ندارند. اگر به نکات امنیتی توجه کنید احتمال هک بیت کوین‌های شما تقریباً صفر است.
- عرضه محدود : عرضه بیت کوین محدود به 21 میلیون واحد است. یعنی هیچگاه تعداد بیت کوین‌های موجود فراتر از 21 میلیون واحد نخواهد بود. این موضوع بیت کوین را به یک دارایی کمیاب و با عرضه محدود تبدیل می‌کند.
- دسترسی آسان : کاربر می‌تواند در کمترین زمان و با هزینه‌های پایین هر زمان دلخواه، حجم مورد نظر بیت کوین را به هر نقطه‌ای از دنیا ارسال کند. انتقال آسان بیت کوین دلیلی بر ارزشمند شدن این دارایی است.
- تورم کاهشی : تاریخچه هاوینگ بیت کوین، نشاهن می‌دهد تورم بیت کوین در طول تاریخ کاهش می‌یابد. این یک عامل مهم در رشد بلندمدت قیمت ارز BTC است.
این موارد از تاثیر گذارترین عوامل بر ارزشمند بودن بیت کوین هستند. بیت کوین طی دهه گذشته ارزش و توانایی‌های خود را به دنیا ثابت کرد.
چگونه بیت کوین بخریم؟
اکنون که این مقاله را مطالعه کردید و به ارزش بیت کوین پی بردید، شاید این سوال در ذهن شما ایجاد شود چگونه بیت کوین بخریم؟ در جوابی کوتاه باید گفت امروزه خرید بیت کوین به سادگی یک خرید اینترنتی است.
خرید بیت کوین در ایران به دو صورت مستقیم (با ریال) و غیر مستقیم (با تتر) انجام می‌شود. در ادامه به هر کدام خواهیم پرداخت.
خرید بیت کوین با ریال
صرافی‌های معتبر داخلی از معاملات ریالی ارزهای دیجیتال پشتیبانی می‌کنند. تنها کافیست در یکی از این صرافی‌ها ثبت نام و احراز هویت کنید و از طریق درگاه ریالی بیت کوین خریداری کنید.
صرافی آبان تتر یکی از معتبرترین صرافی‌های ایرانی و یکی از بهترین گزینه‌ها برای خرید ریالی بیت کوین است. می‌توانید همین الان در این صرافی ثبت نام کنید و اولین خرید بیت کوین خود را انجام دهید. (آموزش ثبت نام آبان تتر)
خرید بیت کوین با تتر
روش دوم خرید بیت و هر ارز دیجیتال دیگری با تتر است. کاربران می‌توانند ارز دیجیتال تتر را با پرداخت ریالی از صرافی‌های ایرانی مانند آبان تتر خریداری کنند و آن را به صرافی خارجی انتقال دهند. در صرافی‌های خارجی هر ارز دلخواه را می‌توانید با تتر خریداری کنید.
اما متاسفانه اکثر صرافی‌های خارجی به کاربران ایرانی خدمات نمی‌دهند. صرافی بینگ ایکس یکی از صرافی‌های معتبر خارجی است که خدمات گسترده‌ای ارائه می‌دهد و برای کاربران ایرانی نیز محدودیتی ندارد.
کارمزد صرافی بینگ ایکس، امکانات گسترده آن از جمله کپی ترید بینگ ایکس، گنجینه و معاملات فیوچرز بینگ ایکس و البته پشتیبانی از تعداد ارزهای بالا، از مزایا این صرافی محسوب می‌شود.
اگر قصد دارید در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت داشته باشید، صرافی بینگ ایکس می‌تواند بهترین گزینه شما باشد. همین الان و تنها با یک ایمیل در این صرافی ثبت نام کنید.
